Zoeken in deze blog

Translate

woensdag 22 december 2010

Een kerstboom voor Wilhelmina

Als Geallieerde mogendheid maakte Nederland na de Tweede Wereldoorlog aanspraak op herstelbetalingen van asmogendheid Italië. Of in eigen bewoordingen: ‘The Netherlands suffered considerable losses in the Mediterranean when participating in allied naval or maritime action in this theatre of war.'

Conferentie van Parijs


Een en ander werd nader uitgewerkt in de Economische Commissie voor Italië der Conferentie van Parijs in het najaar van 1946. Op 6 september kwam Nederland met een specifieke eis: zij had haar ogen laten vallen op de sloep Eritrea, de olietanker Urano en twee grote sleepboten Vigoroso en Taormina. Meer in het algemeen bedroegen de Nederlandse eisen wegens herstelbetalingen: 43,337,025 dollar, waarvan 7,700,000 ter compensatie voor de Koninklijke marine en 500.000 dollar ‘for losses suffered by nationals of the Netherlands arrested and interned in Italy’. Op 15 september 1947 werd een definitief verdrag gesloten.

Italiaanse verontwaardiging


Eind december 1947 circuleerden er in de Italiaanse pers een lijst van de Italiaanse oorlogsschepen die de Geallieerde Marine experts zouden hebben toegewezen. Het persbericht voegt aan het bovenstaande toe, dat Groot Brittannië aan Italië verzocht had 3 motortorpedoboten aan de Nederlandse regering te willen overdragen als erkenning van het Nederlandse aandeel in de Geallieerde strijd in de Middellandse Zee.
Dit laatse nu leidde tot hevige verontwaardiging in de krant Gazzetta del Lunedi op 22 december (nr. 51), onder de kop 'L'albero Natale della Regina Guglielmina', waarin zij werd opgeroepen dit kerstgeschenk niet te aanvaarden. Het consulaat te Genua meende er goed aan te doen het Consulaat-Generaal te Rome hiervan te verwittigen.



De Gazzetta was een onafhankelijke maandagochtendkrant, met een lezerskring onder rechtse en liberale elementen, volgens het Nederlands consulaat te Genua. Naar Rome werd eveneens een vertaling (helaas van mindere kwaliteit) opgestuurd. Die vertaling is desondanks zeer de moeite waard, onder meer vanwege de (traditionele) visie op Nederland en het Koninklijk Huis en mede als reflectie van de toenmalige economische situatie in Italië.



Vertaling


"Gracieuse Majesteit,

Met de vage formule "men verneemt", die altijd in het journalisme van de hele wereld wordt gebruikt wanneer men niet de moed heeft om op een direkte manier een onaangename zaak te verklaren, hebben de bladen van de aanstaande Kerstmis aan de Italianen bericht gegeven van een mooie gedachte die Londen vannacht heeft gehad: zij zal aan Italië drie eenheden van zijn lichte vloot vragen "om er een geschenk van te maken aan Nederland als compensatie voor de medewerking verleend aan de Engelse vloot.
U draagt, Majesteit, een der laatste kronen, die nog stevig rust op Uw eerbaar hoofd. De huidige geschiedenis spreekt weinig over U: slechts wanneer U afgetreden was zouden de kranten al Uwe bezigheden als Koningin zonder kroon vermeld hebben.
De Italianen houden van Uw land en respecteren het. Niet alleen om dat het aan de verzamelaars de laatste prentbriefkaarten met windmolen - van steen daar we van de levende reeds een groot aantal bezitten! - en meisjes met kante capjes biedt, maar omdat ze de kwaliteiten van Uw werkzaam, bescheiden en taai volk kennen, welk meter de meter de grond aan de Oceaan heeft ontworsteld, dat in de eeuwen stand heeft gehouden aan de verzamelde vloten van Frankrijk, Engeland en Spanje, dat met zijn koloniaal Keizerrijk alle oude damen van vier continenten met koffie en cacao voorziet, dat ten slotte de milde tulp cultiveert en vereert, in plaats van de waterscheerling en de brandnetel die zo verspreid zijn tussen het vriendelijke latijnse bloed ...
Hoeveel moeite ook de nationale strijdzuchtige personen hebben gedaan om incidenten te voorschein te roepen op de kruispunten der geschiedenis, is het niemand ooit gelukt iets te vinden dat de italianen van Uw land kan scheiden; er is genoeg plaats onder de zon voor de Hollandse kaas en voor de strijkkaas van Melzo. (stracchino).
Maar er komt bij de Italianen de bedeesde hoop op - en wie zouden willen aanmoedigen - dat U dit Kerstmis geschenk zal weigeren, al was het ook om een gevaarlijk principe te vermijden. Daar sedert de verre dag dat Eva, vrezende als oude vrijster te eindigen, een Adam de eerste huwelijks appel aanboodt, is het altijd gebruik van de mensheid geweest geen geschenken te geven met andersmans geld.
Wanneer de kleine geschenken, gracieuse Majesteit, de vriendschap onderhouden, moet men zich overtuigen van de herkomst.
Wanneer een van ons op de openbare weg een man op de grond gevallen zou zien, die aan de vinger de laatste ring van een verloren vermogen draagt, zou men er niet aan denken om hem te vragen de ring uit te trekken, om deze dan met een buiging en een lachje aan de mevrouw van de drogist die ons "met de kaarten begunstigd heeft" aan te bieden.
Wij weten dat we een overwonnen land zijn. Ze zeggen het ons iedere dag, net of we het niet goed genoeg weten; vele leden van de Constituante van alle partijen en het is al veel wanneer niemand heeft voorgesteld om in de nationale vlag het embleem van een schop in te brengen.
In ieder geval hebt U, gracieuse Majesteit, niet op een direkte wijze meegedaan om ons te schoppen, en geen schaduw van wrok blijft tussen Uw blonden, zwijgende en massiefe onderdanen die uit porselein pijpen roken zoveel als ze willen en deze kleine, magere en nerveuse Italianen die, als oorlogsstraf, de "buitenlanders" sigaretten, gefabriceerd te Rivarolo of Belgirate, voor millionnairs prijzen moeten betalen.
Laat U weten, Majesteit, aan deze grote humorist die Mijnheer Bevin is, hoeveel aangenamer het U zou zijn - in plaats aan het Italiaans volk enige bootjes bestemd voor zijn visserij af te nemen - eenvoudig van de Britse Kroon een foto te ontvangen, eventueel met opdracht van de Home Fleet ...
Een dergelijk gebaar zou U, gracieuse Majesteit, in Italië populair maken. En iedereen in deze tijden heeft vrienden nodig, zowel de Vorsten in hermelijnen kleed als de Presidenten van Republiek die Koningen in nachthemd zijn.
Wanneer U het geschenk zoudt aannemen, zou het geschapen precedent onrustbarend worden.
Slechts in een oude comedie van de Flers en Caillevet deelt lachend een spotachtige gast van een huis onder de andere gasten de sigarettenkokers, de sigaren en fondants verzameld van de tafel uit:"Mon Dieu pour ce que celà coute".
Het zou morgen iemand in het hoofd kunnen komen, hopen we van niet, om ons Francesco Nitti te vragen voor de beelden van was voor het Museum Grevin of Palmiro Togliatti voor de Staats discotheek van Soviet-rusland. Nu zijn we zo arm, Gracieuse Majesteit, zo arm dat we wensen dat weinig wat we samen geraapt hebben van de puinen van het ineen gestort huis te houden. Wij zijn bereid "cash" de schaden te betalen waarvan de overwinnaars ons de nota hebben voorgelegd, maar wij zouden willen dat ze niet over de kleren van de dode beschikken zonder de familie te waarschuwen.
Enige van onze schepen zullen aan Frankrijk over gaan, die, zoals bekend, altijd overwinnaar was; anderen zullen aan Joegoslavië worden gegeven, die zoals eveneens bekend, een machtige maritieme mogendheid is welke vroeger of later slechts op haar de eer zal nemen in dat verre en vergeten 1919 Oostenrijk overwonnen te hebben, Heel juist. De Mexicanen zeggen: wanneer een stier neergevallen is trekken hem zelfs de mieren bij de start.[sic; staart]
Maar U regeert, Majesteit, over een eerlijk en sterk Land. Wijst U het geschenk af dat Engeland, bedacht op eigen spaarzaamheid, aan U Kerstboom zou willen hangen. Doet U het als een teken van medebegrip en vriendschap tegenover ons gevallen volk, die zich opnieuw aan het werk heeft gezet met bloedende handen, om samen te werken aan de wederopbouw van een Europa waar de rechtvaardigheid, de vrijheid en de vrede niet slechts figuren zijn ban [sic; van] de "Panettone Motta" maar ideen die met en bloed gerealiseerd zijn.
Een groot figuur van Uw ras, Willem van Oranje genaamd de Zwijger liet geschreven dat het niet nodig is te hopen om te geloven noch te overwinnen om te volharden.
Laat ons geloven dat volharden in het werk ten minste voldoende is om ons vrij te stellen van de deelneming aan de "Cena delle Beffe" gedekt op onze kosten in het restaurant der Geschiedenis."

Nawoord

Het stuk was ondertekend door ene Kronos. In weerwil van de ophef in de krant te Genua, bleek de vlootaangelegenheid in de romeinse pers voor de ambassade gelukkig nauwelijks of geen aandacht te trekken. Er was kortom sprake van een storm in een glas water.
Maar het leverde in elk geval een bijzonder stukje proza op naast een fraai inkijkje in de Italiaans-Nederlandse betrekkingen anno 1947 en het beeld van Nederland in het buitenland!


Verklarende woordenlijst
Home Fleet = Royal Navy
Bevin = Ernest Bevin; Labour-politicus en tevens minister van Buitenlandse Zaken


Bron: Nationaal Archief, Gezantschap Rome [2.05.289]

Geen opmerkingen: