Catalogus Sanctorum
Het cruciale moment tijdens de dienst is de voordracht (of voorlezing) van de namen van de - dan nog - zailigen door de prefect van de Congregatie voor de Heiligverklaringen uit de zogeheten Catalogus Sanctorum. Daarmee wordt de opname bevestigd in het officiële register der heiligen, dat inmiddels 5.416 heiligen telt.
Heiligverklaring
Heiligverklaring binnen de katholieke kerk verliep oorspronkelijk vanzelf, zonder regulering of inspraak van bovenaf: het was veeleer een spontane erkenning van heiligheid van bijzondere mensen of daden door de gelovigen.
Sinds 1588, onder Paus Sixtus V, gelden er speciale procedures vanuit de katholieke kerk. Vanaf 1969 is er zelfs een aparte afdeling (Congregatie voor de Heilig-en Zaligsprekingsprocessen) voor in het leven geroepen.
Postulator
Nederland mag zich op dit terrein gelukkig prijzen met een echte insider: de jezuïetische pater Marc Lindeijer. Hij bereidt, als postulator, de dossiers voor. Lindeijer (1966) is zelf in 2010 gepromoveerd op de overigens mislukte heiligverklaring van Jan Philip Roothaan (1785-1853).
Heilige word je tegenwoordig niet zomaar: het proces van heiligverklaring verloopt via een reeks van officiële stappen (vier stadia) waarbij grote zorgvuldigheid wordt betracht. Jaarlijks worden er zo'n 60 à 70 dossiers behandeld; in totaal liggen er nog enige duizenden dossiers te wachten.
Relieken
De bijzondere status of bemiddeling tussen hemel en aarde van een heilige werkt, vanaf de opname in het register, onmiddellijk door: vandaar ook de enorme verering van relieken of overblijfselen binnen de katholieke kerk.
Bijzonder gewild zijn vooral de relieken van de eerste orde: een stukje bot, been, haar of huid van de persoon in kwestie; een zogeheten bloedrelikwie.
Op zondag werden deze, in de vorm van een monstrans, naar het altaar gedragen door de inmiddels van een hersenbloeding en verlamming genezen 48-jarige vrouw uit Costa Rica (buisje met bloed), een bijzondere eer, en familie (Roncalli) van paus Johannes XXIII (een stukje huid ten tijde van zijn zaligverklaring en herbegraving in 2000). Eerder dit jaar was nog de diefstal in het nieuws van enig bloed van paus Johannes Paulus II.
Een handtekening, foto of brief van de heilige steekt daarbij maar schril af. Desondanks gaat hier dezelfde mystieke kracht of werking vanuit.
Kritiek
Nog nooit werd iemand zo snel heilig verklaard als paus Johannes Paulus II. Een proces van normaliter tientallen jaren werd door hem in slechts 9 jaar doorlopen. Diens grote populariteit, met name in Polen, lijkt daarmee onlosmakelijk verbonden. Overigens werden er niet eerder zoveel nieuwe heiligen benoemd als juist onder het bewind van deze paus: 482 in totaal.
Tegenover de snelheid van de een, staan de tekortkomingen van een ander. Hoewel paus Johannes XXIII als een aimabel mens wordt omschreven met een zwak voor eten, komt hij eigenlijk volgens de regels van het spel één wonder tekort.
Politieke keuze
De huidige keuze is dus deels ook een politieke en toont vooral aan dat de katholieke kerk nieuwe heiligen nodig heeft, mede als uiting van haar eigen bestaan. De vrees is desalniettemin dat op termijn alle pauzen standaard heilig zullen worden verklaard. En dus, omgekeerd, dat met pauzen bij wie dat niet gebeurd iets ernstigs mis is.
Eerder al werd voor de 20e eeuw paus Pius X (1903-1914) heilig verklaard. Of dit ook geldt voor paus Pius XII (1939-1958) valt desalniettemin te betwijfelen.
Oorlogsarchieven
Wel maakte paus Franciscus begin dit jaar bekend de oorlogsarchieven te willen openstellen. Dit was eerder al gebeurd met Pius XI, wiens laatste encycliek tegen racisme (en dus een veroordeling van de toenemende pro-Duitse politiek van Italië) niet werd gepubliceerd door zijn opvolger.
Pius XI begon zijn kerkelijke carrière overigens als bibliothecaris en is de drijvende kracht geweest achter een reorganisatie van het Vaticaans archief.
Gerelateerde blogs:
Zaligverklaring (incl. opgraving) paus Johannes Paulus II
Grootste archiveringsschandaal in het Vaticaan (ooit)?
Pausverkiezing (1): het conclaaf
Pausverkiezing (2): de procedure
Bronnen
http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/centralamericaandthecaribbean/costarica/10162242/Costa-Rican-woman-who-elevated-the-Pope-to-sainthood-Praying-to-John-Paul-II-saved-me.html
http://www.demorgen.be/dm/nl/15777/De-Paus/article/detail/1865822/2014/04/27/Eigenlijk-mochten-pausen-niet-heilig-verklaard-worden.dhtml
http://www.nu.nl/weekend/3760330/paus-johannes-paulus-ii-in-recordtijd-heilig-verklaard.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten