Monumentaal? Martin Luther King herdacht

Ik schrok eerlijk gezegd toen ik zondagavond via de autoradio hoorde dat het monument voor Martin Luther King, Jr maar liefst 120 miljoen dollar kost. Dit kan toch nooit de bedoeling zijn geweest van King's hoofdzakelijk spirituele erfenis?

Burgerrechten

Eerder die avond zag ik al beelden van het monument in het NOS journaal ter gelegenheid van de inwijding ervan en mijn eerste indruk was er een van wanstaltige protserigheid. Het beeld is bijna communistisch dictatoriaal van proporties. Wat is hier fout gegaan? Wordt hier niet veel eerder iets afgekocht i.p.v. op positieve wijze herdacht?



M.L. King was een eenvoudige, zwarte predikant met een niet geheel onbesproken levenswandel (die dankzij speurwerk van de FBI bij wijze van laster in omloop werd gebracht). In de jaren vijftig en zestig stond King symbool voor de groeiende burgerrechtenbeweging in de Verenigde Staten. Daarbij ging het vooral om geweldloos verzet. Door het tonen van morele superioriteit werden de autoriteiten in toenemende mate in het defensief gedrongen.

National Mall

Voor alle duidelijkheid: het gaat hier niet om zo maar een monument maar om een nationaal monument. De plek is veelzeggend: de National Mall te Washington. Die vormt een avenue van monumenten voor presidenten of gevallenen. De plaats zelf is dus hoogst significant.
De MLK Memorial staat op een zichtlijn tussen de Lincoln Memorial, met de strenge Abe op zijn troon, en de Jefferson Memorial in. Op de trappen van het nabije Lincoln Memorial hield King in 1963 zijn befaamde 'I have a dream' speech. Overeenstemming met de National Park Service over de exacte locatie werd overigens pas na de nodige moeite bereikt in 1999.

Prijzig

Helaas wordt nergens duidelijk gemaakt waaraan al dit geld precies wordt besteed. Het Congres gaf zelf de opdracht in 1996 aan de minister van Binnenlandse Zaken om toestemming te verlenen aan de Alpha Pi Alpha broederschap tot het oprichten van een memorial. Sinds zijn dood in 1968 bepleit deze broederschap een memorial in Washington, D.C. Men kreeg allereerst tot november 2003 de tijd om 100 miljoen dollar bijeen te brengen. In 1998 gaf het Congres opdracht aan de broederschap een stichting op te richten voor de verdere geldinzameling, het ontwerp en de uitvoering.

Fondsenwerving

Simpel gesteld komt het er op neer dat de overheid haar medewerking zou verlenen aan de oprichting van een monument indien een derde partij met voldoende fondsen voor de dag wist te komen. Onduidelijk is of de bijzondere locatie de organisatie nog geld heeft gekost of dat de grond is geschonken.
In de vorm van een bijdrage is er door het Congres wel een bijdrage van 10 miljoen dollar gevoteerd als 'matching fund'. Verder heeft vrijwel geheel corporate Amerika met kleinere of grotere donaties bijgedragen aan de bouw ervan, dit alles onder de noemer 'Build the Dream'.
De oorspronkelijke doelstelling van 100 miljoen dollar werd in augustus 2008 verhoogd tot 120 miljoen. Hiervan is momenteel ruim 114 miljoen opgebracht. De extra kosten waren o.a. nodig voor een boekhandel, nadere veiligheidsmaatregelen en stijgende materiaalkosten.

Nagedachtenis

Inmiddels is ook bekend dat de familie van King 800.000 dollar heeft ontvangen als een soort afkoopsom. De familie heeft een eigen stichting met onder meer copyrights voor het gebruik van diens beeltenis en uitspraken of woorden (Intellectual Properties Management, Inc.). Al vanaf het begin lagen zij in dat opzicht dwars.
Dat zij op deze wijze geld hebben gevraagd, en gekregen, ten behoeve van een nationaal monument is op zijn zachtst gezegd merkwaardig. Wel hebben zij toegezegd, dat dit geld toekomt aan hun eigen King Center. De familie wordt er al langer van beschuldigd vooral te willen verdienen aan de nagedachtenis.

Ontwerp

De MLK Memorial is een groter geheel bestaande uit een stuk grond van ca. 4 hectare in de noordwesthoek van het Tidal Basin. In dit gedeelte van het park is kersenbloesem geplant, een cadeau van Japan uit 1912 als symbool voor vrede en eenheid. Er zijn voor de gelegenheid nog eens 182 extra van deze bomen geplant.

De toegang wordt gevormd door een poort, de zogeheten Mountain of Despair, die sterk doet denken aan bijvoorbeeld poorten uit de oudheid in Assyrië. Na de entree, staat op een plein de zogeheten Stone of Hope - met op het uiteinde in bas-reliëf de beeltenis van King.

Van een standbeeld is strikt genomen geen sprake aangezien het geen vrijstaand beeld betreft. Behalve vanwege zijn monumentale proporties met een hoogte van 30 feet (9 meter) - 11 feet groter bijvoorbeeld dan Lincoln - is er ook geklaagd over de confronterende lichaamshouding of pose. In dat opzicht heeft het veel weg van beelden van farao's (bv. Ramses II) of een sfinx.
Aan de binnenkant van het terrein loopt een 'inscription wall' met veertien citaten uit King's werk gecentreerd rond de thema's Justice, Democracy, Hope, Love. Dit laatste thema stond niet in het oorspronkelijke ontwerp. Er is bewust niet voor gekozen iets uit 'I have a dream' te citeren. De citaten zijn gekozen door een commissie van wijze historici.

China

Een van de weinige positieve dingen die men over het beeld kan zeggen is dat het behoorlijk gelijkend is, al is ook daar niet iedereen het over eens. Sommigen vinden het namelijk wel iets weg hebben van Kim Il Sung.
Het beeld zelf is notabene gemaakt in China door de meesterbeeldhouwer Lei Yixin. Tot zijn eerdere produkten behoren o.a. beelden van Mao Tse Tsung. De meer dan 150 granieten blokken wegen tezamen 1.600 ton en zijn van Xiamen naar Baltimore verscheept. De bouw is in feite uitbesteed en er is nauwelijks een Amerikaan aan het produktieproces te pas gekomen.

Nationale feestdag

De memorial zou oorspronkelijk op 28 augustus worden ingewijd ter gelegenheid van de herdenking van de mars op Washington, maar orkaan Irene stak daar een stokje voor.
M.L. King wordt sinds 1986 al herdacht met een jaarlijkse nationale feestdag op 20 januari: zijn geboortedag. Ter gelegenheid daarvan werd vorig jaar nog een toespraak uit 1960 ontdekt.

http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=122612938

Nawoord d.d. 25-10-2011

Ondanks herhaalde verzoeken, heb ik geen opheldering van de organisatie gekregen over de verdeling van de bouwkosten; een FoI lijkt me ook wat zwaar in dit geval. Wel kreeg ik een email van Harry Johnson (de president van de MLK Memorial) waarin hij mijn inzet als 'Founding sponsor' bijzonder waardeert (!), en tevens allerlei speciale 'deals' voor mij in petto heeft - uiteraard tegen betaling van de nodige dollars. Wie desondanks wil contribueren kan dat al vanaf 5 dollar:

http://www.mlkmemorial.org/


Gerelateerde blogs / If you liked this you might also like to read
De actualiteit van monumenten: 1914-2014