De ramp met de Titanic (3): het interieur van Mutters.

De Titanic was mede zo speciaal vanwege de bijzondere uitrusting van het schip. Hoewel het qua interieur deels hetzelfde was als het zusterschip de Olympic, was er door een andere hutverdeling in klassen meer ruimte voor de rijken aan boord. Dat luxere interieur was deels bovendien van Nederlandse makelij.

Meubelfabrikant H.P. Mutters en Zn.

Vanaf eind 18e eeuw was in Den Haag de familie Mutters werkzaam als meubelbewerkers in de Molenstraat. In de eerste helft van de 19e eeuw groeide hun zaak al gauw uit tot een van de eerste meubelfabrieken in het land, mede door het meenemen van buitenlandse invloeden. Bovendien kon men er niet alleen meubels, maar ook de verdere aankleding van kamers bestellen. De firma breidde in de tweede helft van de eeuw dan ook uit op meerdere locaties in de stad.

Vanaf 1867 voerde Mutters en Zoon het predikaat 'Koninklijk' vermoedelijk vanwege een verbouwing aan Paleis Noordeinde. Met een toenemende welvaart onder de burgerij gingen de zaken alleen maar meer voor de wind; in 1911 werd daarom een groot magazijn aan de Piet Heinstraat geopend (zie afbeelding boven). In totaal werkten er duizenden werklieden voor Mutters, inclusief de vele toeleveranciers. In 1909 hielp de firma tevens mee aan het speciale kinderwiegje voor prinses Juliana, dat in 1909 namens de provincie Zuid-Holland (m.u.v. Rotterdam) geschonken werd.

Scheepsinterieurs: luxe-hutten

Inmiddels had men zich vanaf eind 19e eeuw tevens toegelegd op de lucratieve markt voor het maken van scheepsinterieurs (o.a. voor de Holland-Amerika lijn, maar ook van kleinere schepen). De schepen van de HAL werden voortaan in Belfast besteld bij de bekende werf van Harland en Wolff omdat men in Nederland dergelijke grote schepen niet kon bouwen. De meubels werden in Nederland vervaardigd, maar ter plaatse geïnstalleerd met behulp van eigen personeel.

De heer Mutters uit Den Haag, die met zijn vrouw uitgenoodigd was de reis mee te maken, doch bedankt had, zal hierover wel niet rouwig zijn. De Haagsche firma Mutters toch heeft een belangrijk aandeel gehad in den bouw van de ,,Titanic". Zij heeft er 24 luxe hutten ingericht.
Dat waren prachtige bestellingen, waarvoor de jongste firmant dan persoonlijk met een 30, 40, soms 50 man van zijn eigen personeel naar Belfast overstak, ten einde op de geweldige werf van de firma Harland en Wolff de grootste werf van Engeland, zoo niet van de geheele wereld, en waarop bij den bouw van de ,,Olympic" en ,,Titanic" een 19.000 man aan den arbeid waren, het werk uit te voeren.
Zoo was de heer Mutters Jr. in begin Januari van dit jaar met 't stellen van 't geleverde voor de ,,Titanic" begonnen en nog geen 10 dagen geleden keerde hij uit Engeland van het werk terug. Toen was 't beëindigd, en koos de ,,Titanic" zee ...
Omtrent deze hutten deelt de firma mede, dat de keuze was gevallen op de zes volgende combinaties:
1o. Oud-Hollandsche hut; oud eiken; bed met hemel, en hooge eikenhouten lambrizeering. Vakstof van velours d'Utrecht.

Oud-Hollandsche hut (Cabin B-59) van Mutters

2o. Moderne Hollandsche hut; grijs hout, met rozenhout ingelegd. En mede weer hooge lambrizeeringen.
3o. hetzelfde type in blank eiken.

Moderne Hollandsche hut van Mutters

4o. Hutten in Queen-Annestijl; donker mahonie met rozenhout; en voor vakstof  paars, groen, dan wel goudgeel damast.
5o. Hutten in Louis XVI-stijl.

Hut in Louis XVI-stijl van Mutters

6o. Idem in Empire-stijl.
Er heerschte een vorstelijke weelde en deze vertrekken, en niet het minst voor de eerst genoemde state-room, (,,staatsie"-kamers"), met ledikant-met-hemel, bleek bij de rijke vreemdelingen, die overtocht maakten, liefhebberij te bestaan.

Oud-Hollandse hut

De Oud-Hollandse of Renaissance hut met bedstee komt in een iets andere variatie ook op andere afbeeldingen voor. Deze zeer gelijkende hut, B-57, is op meerdere foto's afgebeeld: let, behalve op hetzelfde hemelbed, tevens op de lambrizering, stoel en de vakstof velours d'Utrecht aan de wand. Dit laatste was een soort trijp (wollen fluweel of fluwelen met een wollen pool) met een geperst patroon dat als behangsel werd gebruikt. Deze hut werd betrokken door Miss Grace Scott Bowen; zij was de gouvernante voor de familie Ryerson, die hutten B-57 t/m 63 hadden.

Den Haag

Meubelfabriek Mutters verzorgde aldus de inrichting van een aantal luxecabines aan boord van de Titanic. Tevens werden nog de meubels geleverd voor de veranda, de 'Palm Court' (zie blog gisteren), rooksalon en 'private deck' - allen gesitueerd op het voorname B-dek. Een deel hiervan, de rieten meubels, werden overigens gemaakt door een onderaannemer: de Koninklijke Nederlandsche Mandenfabriek W.F. van Vliet.
Hoewel Herman Pieter Mutters aanwezig was bij de tewaterlating van de Titanic op 31 mei 1911, is er in het vervolg sprake van de heer Mutters Jr. als verantwoordelijke.
'De heer Mutters' ontkende overigens enkele dagen na het ongeluk te zijn uitgenodigd voor de 'maiden voyage'; aan een dergelijke verleiding zou hij ook geen weerstand hebben kunnen bieden.
In 1913 kreeg de meubelfabriek namens Harland en Wolff de opdracht voor de gedeeltelijke betimmering van het nieuwe recordschip van de White Star Line: de ,,Brittannic". 'Deze nieuwe overwinning op buitenlandsche mededingers, tevens een succes voor de Nederlandsche nijverheid' had men mede te danken aan het goede werk voor de ,,Olympic" en ,,Titanic".

Herontdekt

De werkzaamheden voor de Titanic werden in 2008 herontdekt bij de overdracht van het Mutters-archief aan het Haags Gemeentearchief.

In het kader van de Dag van de Haagse geschiedenis - op zaterdag 14 april 2012 a.s. - zullen er rondleidingen plaatsvinden door het depot, met onder meer aandacht voor de link tussen Mutters en de Titanic.


Bronnen:

Leidsch Dagblad 09-10-1900; 18-04-1912; 20-04-1912; 16-06-1913

Overzicht geschiedenis meubelfabriek Mutters: http://anemaa.home.xs4all.nl/ges/onderwerpen/mutters.htm