Zoeken in deze blog

Translate

vrijdag 22 november 2013

De Kennedy's en openbaarheid: het mantelpakje van Jackie

De aandacht bij de moord op president Kennedy licht uiteraard vrijwel uitsluitend bij hem. Maar hoe zat het precies met zijn vrouw Jackie, op wie vrijwel aller ogen die dag eveneens gericht waren?

Love Field Airport

Naar pas onlangs bekend is geworden beleefden de president en zijn vrouw nog enkele zeer intieme uurtjes aan boord van de Air Force One. Ook in bredere zin zijn er aanwijzingen dat de relatie van het echtpaar aan de beterende hand was, ondanks de vele affaires van de president. Drie maanden eerder was hun zoontje Patrick overleden.

Rode rozen

Bovenstaande foto is de foto waarmee Life Magazine de reportage over de moord opende (de overige waren in zwartwit). Kunsthistoricus David M. Lubin heeft een stuk geschreven over de bijzondere kwaliteiten (speciaal het lijnenspel) van deze foto.
Eenmaal uit het vliegtuig, kreeg de presidentsvrouw een bos met rode rozen in haar handen gedrukt door mevrouw Earle Cabell, de vrouw van de burgemeester van Dallas wier man in het zwart is gekleed met bril. Tot dan toe had Jackie gedurende het presidentschap nog nooit rode rozen gekregen bij een ontvangst, zou zij later memoreren.

Foto: Cecil Stoughton

Symboliek

Mogen we dit aspect zonder meer negeren? Sinds de Middeleeuwen symboliseren roze rozen het verspillen van heilig bloed, de dood van een martelaar. Binnen een uur zou de president op een baar in het ziekenhuis liggen.
De reden voor dit rode boeket lijkt desondanks vrij banaal. Wegens de vele Democratische bijeenkomsten in de stad bleken de gele rozen uitverkocht (gele rozen waren een favoriet in de staat Texas). De mevrouw in het wit bij de presentatie heeft overigens wel gewoon gele rozen in haar hand. Dit is notabene de vrouw van de vice-president, Lady Bird Johnson. Haar man, met witte bloem in het knoopsgat en grijze hoed in zijn hand, gaat verscholen achter Jackie en staat op het punt de burgemeester te introduceren bij de presidentsvrouw. De president zien we helemaal ter rechterzijde op de rug gekeken.
Zowel de vrouw van gouverneur Connally als de vrouw van de vice-president kregen volgens William Manchester (over wiens boek Death of a President ik nog nader zal schrijven) witte rozen. Maar ook uit de filmbeelden is al gebleken dat dit niet waar is.

Mantelpakje

Natuurlijk gaat bij zo'n gelegenheid, ook destijds, speciale aandacht uit naar welke kleding de vrouw van de president draagt. De president grapte hier ook zelf over bij de eerdere ontvangst in Fort Worth. Tijdens hun bezoek aan Parijs in 1961, werd zelfs gekscherend gezegd dat hij zijn vrouw vergezelde.
Dit roze, wollen mantelpakje symboliseert in ieder geval voor Amerikanen die gedenkwaardige dag en is inmiddels dan ook het meest iconische voorwerp van 22 november 1963 geworden. Enerzijds symboliseert het de eigen stijl van Jackie, iets waar zij (met name op het gebied van mode) inmiddels ook om bekend stond, en anderzijds staat het voor het brute geweld van die dag. Een kledingstuk als nationaal symbool dus.

Kopie

Het pak was een kopie naar een design van Chanel. De stof en verdere toebehoren (knopen etc) kwamen uit Parijs, maar de kledij werd gemaakt bij Chez Ninon: een modezaak aan Park Avenue, New York. Jackie probeerde op die manier het Amerikaanse product te promoten zonder haar Franse smaak te verloochenen. Hoewel roze de overheersende kleur lijkt, zitten er vele schakeringen rood in: framboos, kers etc.
Het mantelpakje werd door een Ierse immigrante (Kate) genaaid en kostte in totaal negentig uur werk. Hierover is tevens de roman van Nicole Mary Kelby, 'The Pink Suit', geschreven.



Jackie had wel degelijk originele Chanel kleding maar dit was er dus geen een van. Het pakje is bij tenminste zes andere gelegenheden gedragen, onder meer tijdens een bezoek aan Londen in maart 1962. Het was dan ook een favoriet van de president.

Aanslag

Op het moment van de aanslag om 12.30 klautert Jackie instinctief op de achterkant van de auto om het weggeschoten deel van de schedel van de president te pakken (en niet om de geheim agent de auto in te trekken). Eenmaal teruggeduwd in de auto, pakt zij met haar handschoenen zijn hoofd vast en probeert dat - met name het brein - bij elkaar te houden. De president valt min of meer in haar schoot, maar is nog in leven bij aankomst in het ziekenhuis. Hier weigert zij de operatiekamer te verlaten al zal ze af en toe de kamer uitlopen. Kalm en niet hysterisch, zo wordt haar gedrag alom beschreven.

'I will not leave', she said. 'It's my husband. His blood, his brains, are all over me.'

Nadat ze geïnformeerd is van zijn overlijden om 13.00, kust ze zijn voeten die onder het laken uitsteken. Hierna verwijdert ze het laken en ontbloot zijn schouder en hoofd om ook dat en het lichaam te zoenen. Tevens pakt ze zijn linkerhand en verwijdert de trouwring en verwisselt die voor de hare.

Statement

Terug in het vliegtuig weigert ze op uitdrukkelijk verzoek om iets anders aan te trekken. De bebloede kleding symboliseert voor haar inmiddels meer: niet alleen haar staat als weduwe, maar ook alsof de president nog bij haar is en ze hem niet wil verlaten - ondanks dat ze weet en beseft dat ie dood is. Ook haar gezicht wil ze niet met een handdoek afvegen. Op die manier wil ze, bij wijze van statement, bovenal de aard van de misdaad tonen aan het publiek.

'Let them to see what they've done (to Jack).'

En zo, met duidelijk zichtbaar opgedroogd bloed op haar kleding, staat ze ook naast vice-president Johnson tijdens diens inzwering als president aan boord van het vliegtuig om 14.38. En zo loopt ze ook hand in hand met Robert Kennedy na aankomst in Washington om zeven uur 's avonds, terwijl het lichaam van haar man in de ambulance verdwijnt.



Nationaal Archief

Nadat Jackie was teruggekeerd in het Witte Huis op 23 november, werd de kleding in een zak gedaan en vervolgens in een kledingdoos weggestopt. Haar kamerdienaar ontkent overigens dit te hebben gedaan.
Deze doos werd enkele maanden later (in elk geval voor juli 1964) aan het Amerikaanse Nationaal Archief bezorgd als historisch object. Op het niet-gesigneerde briefpapier van haar moeder, Janet Auchinloss, staat simpelweg geschreven 'Jackie's suit and bag - worn Nov. 22, 1963'. De doos bevat tevens de blauwe blouse, schoenen, tas en besmeurde kousen (apart gewikkeld in een handdoek).
Maar niet het kenmerkende hoedje en ook niet de handschoenen. Het hoedje werd in het ziekenhuis afgedaan, aan haar persoonlijk secretaresse Mary Gallagher gegeven en is sindsdien verdwenen.

2103

Sinds de dood van Jackie Kennedy in 1994 behoorde de kleding toe aan haar dochter Caroline Kennedy. Die schonk de spullen in 2003 definitief aan het archief onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat deze tenminste 100 jaar niet mogen worden getoond. Dat betekent dus pas in 2103. Ze worden ongevouwen bewaard in een zuurvrije doos in een depot van het NARA in Maryland, iets dat tot vrij recent nauwelijks bekend was.
De terughoudendheid van de familie Kennedy op dit punt staat dus in schril contrast met de ware nagedachtenis van Jackie. Het shirt van de president en de Christian Dior stropdas zijn, als bewijsstukken in een moordzaak, ook gewoon openbaar - al worden ze terughoudend getoond.



Bronnen

http://www.dailymail.co.uk/femail/article-2510064/Why-Jackie-Kennedys-blood-stained-pink-suit-hidden-public-view-2103.html
http://www.dailymail.co.uk/femail/article-2122906/It-fake-line-line-copy-How-iconic-pink-Chanel-suit-worn-Jackie-Kennedy-day-JFKs-assassination-rip-off.html
http://www.dailymail.co.uk/news/article-2485912/New-book-reveals-poignant-moments-Jackie-Kennedy-spent-JFK-kissing-feet-lips-blood-soaked-Chanel-suit-refused-off.html
http://www.dailymail.co.uk/news/article-2495492/As-I-fought-save-JFK-Jackie-slipped-ring-finger--kissed-goodbye-The-doctors-tended-stricken-US-President-reveal-really-happened-minutes-followed.html
http://www.nytimes.com/2013/11/15/fashion/jacqueline-kennedys-smart-pink-suit-preserved-in-memory-and-kept-out-of-view.html?pagewanted=1&ref=style&_r=0
http://tpr.org/post/whatever-happened-jackie-kennedys-pink-dallas-dress-and-hat
http://articles.latimes.com/2011/jan/26/nation/la-na-jackie-kennedy-pink-suit-20110127


Geen opmerkingen: