Zoeken in deze blog

Translate

donderdag 26 juli 2012

(On)bekende archiefbegrippen (1): de camminatore

Gisteren of eergisteren (sinds de invoering van de dubbele verschijningsdatum van de NRC sinds deze week zijn dit soort begrippen rekkelijk geworden) stond er een opmerkelijk bericht in de krant.

Camminatore

Het is een bijzonder soort ambtenaar: de camminatore, letterlijk vertaald de wandelaar. Hij of zij heeft als belangrijkste taak om documenten van het ene naar het andere kantoor te brengen, vaak in hetzelfde gebouw. De regio Sicilië heeft er in april nog eens dertig aangenomen.

Cliëntelisme


Aldus correspondent Marc Leijendekker over de, soms lichtelijk absurde vormen van bureaucratische uitdijing van de Italiaanse overheid (speciaal de lagere overheden). Deze hulpjes en assistenten worden, behalve als geldverspilling, tevens gezien als een vorm van cliëntelisme. In de ambtenarij vallen op deze wijze in de zuidelijke landen vele baantjes te vergeven.

Archiefwandelaar?


Wie 'camminatore' intikt in Google, komt inderdaad vrijwel uitsluitend plaatjes van wandelaars tegen plus allerlei hulpmiddelen als looprekken en lopende banden (of andere fitnessapparatuur om te lopen).
Ik kon de origine van dit bericht herleiden tot een stuk uit La Stampa van 17 mei 2012 waarbij gelukkig ook bovenstaande foto staat. Hier volgt de ietwat rammelende Google-vertaling:
In minder jargon kanselarij, de griffiers van het plan zijn de wandelaars. Deze heren krijgen een adequate compensatie in ruil voor volledige werk van hun benen conduranno ze van kamer naar kamer van Palazzo d'Orleans (het hoofdkwartier van de regio) om bestanden, mappen, papieren, mappen, bestanden, documenten en dossiers over te dragen van zender naar ontvanger YX, omdat de afzender en de ontvanger XY hebben hun handen vol. Zeker een taak van verantwoordelijkheid, maar ook heel indrukwekkend in tijden van crisis en het internet.
In het Italiaans gaat het meer specifiek om 'documenti, cartellette, incartamenti, faldoni, pratiche, fascioli e dossier'. Ik zal niet afzonderlijk elk begrip vertalen of behandelen (al mis ik hier wel het begrip 'busta' of bundel; die ontstaan waarschijnlijk pas in de semi-statische of statische fase), maar het digitaal werken lijkt hoe dan ook nog geen brede ingang te hebben gevonden in Italië.

Stukkenhaler


Het begrip 'camminatore' laat zich in het Nederlands het best vertalen als stukkenhaler. Binnen een strikt archivistische context verbinden wij dat begrip specifiek aan de stukkenhalers bij archiefdiensten oftewel mensen die stukken van en naar het depot brengen of halen. De stukkenhaler in dienst van de overheid zal, in bredere zin, eerder als bode worden betiteld.

Attributen


De stukkenhaler wordt over het algemeen getypeerd door zijn stofjas, meestal blauw (of soms wit) van kleur. Of deze stofjas aan bepaalde wettelijke eisen moet voldoen, is mij niet bekend.


Aan de kleren herkent men over het algemeen vrij goed het soort archiefambtenaar. Naast de depotmedewerker (met stofjas), zijn er nog de hoger archiefambtenaar (meestal met colbertje) en de middelbaar archiefambtenaar (met trui).
Naast de stofjas heeft de stukkenhaler nog een ander noodzakelijk attribuut: het karretje of postwagen. In het archiefwezen is dit meestal een karretje met vlakke bovenkant, en dus zeker geen postwagen met allerlei invulvakken. Het karretje zal ongetwijfeld (?) aan bepaalde technische eisen moeten voldoen; de nieuwste generatie is bv. in hoogte voorstelbaar. Toch meen ik op dit vlak een gebrek aan standaardisatie waar te nemen binnen het Nederlandse archiefwezen. Ik ken een archivaris die zeer gehecht was aan haar oude, blauwe karretje (feitelijk een hoop schroot).

Films

Het bericht over de 'camminatore' deed mij onmiddellijk denken aan de film The Secret of my Success (1987). Hoofdrolspeler Michael J. Fox speelt hierin als Brantley Foster in de postkamer van het bedrijf van zijn oom en loopt daarbij achter zo'n postwagentje rond. In zijn vrije tijd schrijft hij tevens rapporten voor het MT onder het pseudoniem Carlton Whitfield, en wordt als zodanig ook in dienst genomen.



The Secret of My Success (1987) HQ Trailer at Listal


De stukkenhaler, hoewel laag in de bedrijfshiërarchie, kan dus geen ambitie worden ontzegd.

Porter

De beste Engelse vertaling van stukkenhaler is waarschijnlijk porter (hoewel achter deze term ook meerdere betekenissen schuilgaan), al weet ik niet of dat in dit preciese geval (mannetje met postwagen) ook geldt. In de film Boomerang (1992), met Eddie Murphy als geslaagde zakenman in de hoofdrol, is een van de 'running gags' dat hij met regelmaat wordt lastiggevallen door een bevriende stukkenhaler die promotie wil. Door middel van dit soort kleine hommages verwijst Hollywood altijd graag naar zichzelf.


Nawoord Peter Horsman d.d. 7 augustus 2012

De Google-vertaling rammelt inderdaad van alle kanten. Ik zou camminatore niet vertalen met stukkenhaler; het zijn eerder een soort interne postbodes. Je conclusie over de geringe mate van digtalisering in de Italiaanse administratie is overhaast. Ongetwijfeld loopt het plateland niet voorop, maar bv bij de Presidenza del consiglio dei ministri is een zeer geavanceerd systeem in gebruik. Het aantal camminatores is dan ook zeer gering.

Gerelateerde blogs:
(On)bekende archiefbegrippen (2): feudiste

2 opmerkingen:

Ingmario zei

Noemen wij dit niet gewoon een bode? Mijn (oude, want 11e druk) Van Dale omchrijft een bode als:
"2. Iem. wiens beroep of taak het i boodschappen, berichten, pakjes enz over te brengen;"

Historicus zei

Ja, dat zeg ik ook; alleen in het archiefwezen noemen we hem weer anders.