Het Hillsborough trauma: de politie is uw beste vriend!? (2).

Op 15 april 1989 vonden 96 voetbalsupporters van Liverpool de dood tijdens de voetbalwedstrijd Liverpool-Nottingham Forrest in het stadion van Sheffield Wednesday (Hillsborough). De gebeurtenissen van die dag - de grootste tragedie in de Britse sportgeschiedenis - zijn van begin af aan omstreden geweest wegens het gebrekkig (en naar nu blijkt ook nalatig) optreden van de politie.


Summary

The recent findings of the Hillsborough Independent Panel underline the power of documentary evidence and could show the way for future similar reports with its clear emphasis on transparancy. To end all the speculation about Britain's largest sporting disaster only the facts and the truth could really speak for itself, and has made the report thus all the more powerful.

Grootste Britse sportramp

De ramp ontstond hoofdzakelijk omdat twee groepen supporters binnen een omheinde ruimte van de tribune waren vastgezet. Er zaten echter te veel mensen in deze vakken - 3.000 personen, oftewel dubbel de toegestane capaciteit - waardoor zij langzaam tegen de hekken beneden werden doodgedrukt.

De politie opende de hekken vervolgens veels te laat. Daarna verloor zij tevens de controle over de gang van zaken, maar begon tegelijk ook aan een eigen cover-up.

Documentair bewijs

Het onafhankelijk onderzoekspanel dat de tragedie heeft onderzocht heeft uiteindelijk meer dan 450.000 pagina's aan documenten doorgenomen gedurende de afgelopen anderhalf jaar. Er zijn documenten verzameld van meer dan 80 verschillende organisaties.
De enige instantie die niet mee wilde werken is verzekeringsmaatschappij Royal Sun Alliance, de verzekeraar van de club Sheffield Wednesday, mede verantwoordelijk voor het stadion. Het is in de loop der jaren steeds duidelijker geworden dat het stadion niet voldeed aan tal van veiligheidseisen. De FoI geldt, in tegenstelling tot bij de overheid, niet voor de particuliere dienstensector.
Het panel had zich vantevoren de uitdrukkelijke taak gesteld zoveel mogelijk bewijsmateriaal te verzamelen en de documenten voor zichzelf te laten spreken, zonder enig toegevoegd waardeoordeel. De data of informatie moest zogezegd in het publieke domein om verdere distortie van de waarheid te voorkomen.

Nieuwe methode

Deze methode zal mogelijk een nieuw precedent scheppen voor toekomstige onderzoeken naar rampen e.d.
Meestal doen deskundigen een (technisch) onderzoek en komen tot een eigen oordeel. Vaak wordt daarbij de nodige documentatie verzameld. Iets dergelijks gebeurt bij een parlementair onderzoek waarbij betrokkenen ook nog eens onder ede kunnen worden verklaard.
Door het parlement ingestelde onderzoeken, zoals de Commissie Deetman (naar seksueel misbruik van minderjarigen in de roomskatholieke kerk), laten soms door professionals (historici) archiefonderzoek verrichten. Maar de documenten worden daarbij over het algemeen niet geopenbaard of hooguit een enkel stuk ter illustratie.
Deze nieuwe methode, zoals nu in G-B voor Hillsborough beproefd, gaat daarmee meer richting een waarheidscommissie zij het dat die zich dan weer vooral beroept op persoonsverklaringen of getuigenissen.

Onafhankelijk onderzoek

De roep om onafhankelijk onderzoek was groot na een jarenlange campagne van supporters van Liverpool en families van nabestaanden. Het toenmalige publieke onderzoek concludeerde bijvoorbeeld dat alle fans binnen een kwartier waren gestorven, een zeer ongeloofwaardige conclusie zoals ook nu is gebleken. De opgegeven officiële doodsoorzaak van 'accidental death' zinde veel nabestaanden niet.
De behandeling van de families door de autoriteiten in hun luide roep om de waarheid is nu als 'an absolute disgrace' omschreven. Een aantal van hen voert al meer dan twintig jaar campagne om de waarheid boven tafel te krijgen.
Vrijwel iedereen, incl. premier Cameron, is eergisteren diep door het stof gegaan. Nu de waarheid boven tafel is gekomen, vindt hij dat er ook recht moet worden gedaan. Mogelijke vervolgingen liggen daarom in het verschiet.

Bewijsmateriaal

In 116 van de 164 gevallen veranderde de politie van South Yorkshire het bewijsmateriaal ('witness statements') substantieel ten gunste van hun dienst. De politie van de West Midlands, die hun collega's later moest onderzoeken, wist hier eveneens van.

Statements were often written on plain pieces of paper instead of the usual Criminal Justice Act forms on the grounds that they were "not required for the purpose of any criminal investigation", the report added.

Vrijwel onmiddellijk na de gebeurtenissen werd zoveel mogelijk geprobeerd de schuld in de schoenen van de supporters te schuiven en niet de gebrekkige respons van de politie en de hulpdiensten. Hierdoor werden bijvoorbeeld verhalen de wereld in geholpen als zouden de supporters (dronken) dieven zijn geweest die slachtoffers beroofden of de politie hebben beurineerd.

Dergelijke berichten verschenen destijds ook gretig in de krant The Sun. Mede als gevolg hiervan, voelde de hele stad Liverpool zich in het beklaagdenbankje gezet.

96

Het getal "ninety-six" staat symbool voor het aantal doden dat toen is gevallen. In het stadion zelf vielen 95 doden; in 1993 overleed nog een comateus persoon.

Evenementen als voetbalwedstrijden golden destijds in de eerste plaats als een 'public order' aangelegenheid en niet, zoals nu, een 'public safety' evenement. Hoewel er ambulances buiten het stadion klaarstonden, mochten deze bijvoorbeeld niet naar binnen voordat de situatie (volgens de politie) onder controle was. Geconstateerd is nu dat 41 van de 96 doden bij een andere respons mogelijk gered hadden kunnen worden.

Kabinet

Overheidsdocumenten worden in G-B in principe pas na dertig jaar geopenbaard. Het parlement had vorig jaar speciaal ingestemd hiervoor een uitzondering te maken na een debat dat was gehouden als gevolg van een e-petitie die door 140.000 mensen was ondertekend.
Uit kabinetsstukken is gebleken dat ook de regering-Thatcher wist van de cover-up al houdt men nog een slag om de arm ('misinformed'). In hoeverre zij daarbij de politie de hand boven het hoofd wilde houden vanwege heersende maatschappelijke onrust, is nog onduidelijk.


Bronnen:


Bekijk de documenten: http://hillsborough.independent.gov.uk/
of lees het rapport:
http://hillsborough.independent.gov.uk/repository/report/HIP_report.pdf

Gerelateerde blogs:
De politie is uw beste vriend!?