Summary
Suicide notes are sadly far from uncommon. At first glance this genre seems closely connected with the private turmoil of celebrities. However, in about one third of all suicides a note of some kind is discovered. More recently, suicide notes seem increasingly to take on a different kind of meaning as the killers are determined to take the lives of other people as well.
Inhoud
Qua inhoud worden meestal redenen gegeven om niet meer te leven, excuses geboden en de hoop op een beter leven geopperd.
Uit de indringende documentaire 'Beachy Head' (over zelfmoord bij deze kliffen in G-B) komt de fraaie zinsnede "It's not a trip to paradise ... it's a way out of hell". Niet iedereen ziet dat overigens zo. Een 44-jarige vrouw in de Verenigde Staten schoot op een schietbaan eerst haar 20-jarige zoon dood, alvorens zichzelf te doden (volgens de afscheidsbrief 'om zelf in de hel te belanden'). Zij was er dan ook van overtuigd de antichrist te zijn ...
Deelnemer Chris Aerts aan de Belgische serie 'Mijn restaurant' legde de schuld voor zijn zelfmoord in 2010 aan zijn deelname aan dat VTM- programma en de scherpe kritiek die hij kreeg. Brasserie-eigenaar Francis te Ieper, die begin 2012 zelfmoord pleegde, legde de schuld bij brouwerij Haacht; zijn afscheidsbrief werd op de begrafenis voorgelezen 'als boodschap voor de maatschappij'. Dat voorlezen gebeurt overigens wel vaker.
De nieuwste trend is het publiceren van de zelfmoordbrief in de rouwadvertentie van de familie, zoals in het geval van de 20-jarige Tim Ribberink in de Twentsche Courant van 5 november 2012. In hun geval diende dit als bezinning op het fenomeen pesten.
De zelfmoordbrief wordt, niet geheel ten onrechte, soms ook wel als afscheidsbrief omschreven. Maar voor alle duidelijkheid: op zijn beurt hoeft een afscheidsbrief beslist geen zelfmoordbrief te zijn.
De Duitse schrijver Heinrich von Kleist pleegde op 21 november 1811 zelfmoord na eerst zijn vriendin te hebben gedood. Mogelijk was er daarbij sprake van een zelfmoordpact: de schrijver was al enkele jaren ziek en zijn vriendin had kanker.
Charles Baudelaire (1821-1867) schreef in 1845 een zelfmoordbrief met de titel 'Du suicide', nadat hij in juni 1845 een poging had genomen om zich van het leven te beroven. De brief werd op 1 december 2009 geveild: de geschatte opbrengst van 50-70.000 euro werd met 225.000 euro ruimschoots overtroffen.
In 1941 pleegde de schrijfster Virginia Woolf zelfmoord door haar zakken te vullen met stenen en de rivier Ouse in te springen. Zij liet een briefje achter voor haar man Leonard, waarin sommige familieleden overigens eerder een teken van liefde in zien dan een specifieke doodswens.
Uit deze historische voorbeelden zou het, hoewel niet geheel ten onrechte, een verkeerde conlusie kunnen zijn dat alleen schrijvers zelfmoordbrieven schrijven. Schrijven gaat in elk geval vaak wel gepaard met grote kwellingen. Zelfmoordbrieven waren overigens tot in de 20e eeuw niet erg gebruikelijk en eerder uitzondering dan regel.
Interessant zijn tevens de zelfmoordbrieven van bekende mensen als de Japanse prozaïst Ryunosuke Akutagawa (1892-1927) of popster Britney Spears in 2008 die destijds in grote psychische nood verkeerde. Regisseur Tony Scot pleegde eind augustus 2012 zelfmoord door van een brug te springen. Zijn afscheidsbrief, die gevonden werd in zijn auto nabij de brug, was 'kort en lief' volgens bronnen: het motief achter de daad blijft daarmee vooralsnog onduidelijk.
Kurt Cobain schreef er in 1994 ook eentje, maar aan diens brief zitten enkele haken en ogen; de laatste vier regels zouden bijvoorbeeld niet door hemzelf geschreven zijn. Volgens sommigen was zijn dood dan ook helemaal geen zelfmoord maar moord. De brief is gericht aan een imaginaire jeugdvriend genaamd Boddah, maar de laatste vier regels aan zijn vrouw en dochter. De brief werd gedeeltelijk op tape voorgelezen door Courtney Love bij een herdenking twee dagen later.
Meestal is er sprake van één enkele afscheidsbrief, maar modeontwerper Alexander McQueen schreef er meerdere gericht aan diverse personen.
In 2001 maakte Herman van Brood een einde aan zijn leven door van het dak van het Hilton hotel te Amsterdam te springen. Vlak vantevoren gaf hij aan een van de barkeepers een kort briefje, waarvan de tekst later ook in de Telegraaf verscheen met als kernachtige boodschap "maak er nog een groot feest van".
Eind november 2004 werd Theo van Gogh neergestoken te Amsterdam. De dader stak daarbij o.a. een klein fileermes in het lichaam van de filmmaker met een boodschap of brief gericht aan Ayaan Hirsi Ali; tevens droeg hij een afscheidsbrief bij zich. Ook de acteur Antonie Kamerling liet in 2010 een afscheidsbrief achter.
Dit geldt eveneens voor de dader (Tristan van der Vlis) van het bloedbad in het winkelcentrum van Alphen aan de Rijn in 2011. Uit deze afscheidsbrief komt geen duidelijk motief naar voren voor de dood van zeven mensen en tien gewonden. Volgens de Belgische media was hij echter duidelijk suïcidaal en verwees hij in de brief tevens naar andere 'digitale bestanden'.
In 2006 pleegde een veertienjarige gamer uit de provincie Utrecht zelfmoord omdat zijn account was gehackt; op de website van de game postte hij zijn bericht.
De dader van het familiedrama in Bavel en Zwijndrecht in 2009 (vijf doden) schreef een verwarde afscheidsmail aan zijn werkgever Topcon. Beide laatste voorbeelden tonen in elk geval dat ook hier de nieuwe media zich als uitingsvorm langzaam doen gelden.
Uit de afscheidsbrief gevonden op de computer van de vader van Ruben en Julian blijkt wederom geen motief. Wel kondigde hij in eerdere instantie al een potentieel 'groot familiedrama in de media' aan.
Een school in Engeland te Stoke-on-Trent gaf leerlingen dit voorjaar de opdracht tot het schrijven van een afscheidsbrief. De moeder van tenminste één leerling, Wesley Walker, schrok zich een hoedje bij het lezen van deze vermeende zelfmoordbrief op de keukentafel, die dus huiswerk was (een cijfer is niet bekend).
De zelfmoordbrief speelt als motief uiteraard een belangrijke rol bij rechercheonderzoek, al was het maar om eventuele moord uit te sluiten.
Vervalste zelfmoordbrieven zijn dan ook heus niet ondenkbaar. In dat opzicht geldt: hoe langer de - vaak nog handgeschreven - brieftekst hoe beter. Handschriftbiometrie (nieuwerwets) of grafologie (ouderwets) is dan noodzakelijk om de authenticiteit van het document vast te stellen. In een bekend geval werd het zelfmoordbriefje als bewijs niet toegelaten omdat de politie dit onrechtmatig verkregen had.
Rondom de dood of zelfmoord van Wolfgang Priklopil (de ontvoerder van Natascha Kampusch) in 2006 kleven de nodige raadsels, waaronder zijn mogelijk vermeende (valse) afscheidsbrief. Op zijn beurt pleegde ook de politiechef, die destijds het onderzoek naar de kidnap leidde, in 2010 zelfmoord.
Een 35-jarige inwoner van New York liet in 2010 een zelfmoordbrief na van maar liefst 1.905 pagina's met zijn opvattingen over het leven en het universum. Het telt 1.433 voetnoten, een bibliografie van meer dan 20 bladzijden en meer dan 1.700 verwijzingen naar God (plus tweehonderd aan de filosoof Nietzsche). Mitchell Heisman vroeg aan zijn vrienden tevens de website na zijn dood in de lucht te houden.
Soms is de preciese aard van het gevonden document onduidelijk. Acteur Joe Pichler, o.a. bekend van twee Beethoven films (over een St. Bernardhond), wordt sinds begin 2006 definitief vermist. In zijn auto werden twee bladzijden aantekeningen met donkere poëzie gevonden.
Een 'suicidologist/psychiatrist' in de Verenigde Staten verzamelde in 'coroners' offices' (lijkschouwers) een aantal zelfmoordbrieven en publiceerde de teksten ervan (weliswaar geanonimiseerd). In ongeveer de helft van de gevallen constateerde hij dat er sprake was van een vorm van twijfel.
Liefdesverdriet vormt, vooral onder jonge mensen, een niet onbelangrijk motief voor zelfmoord. Een Chinese man met liefdesverdriet stuurde in 2010 zijn vriendin een zelfmoordbrief per postduif. De duif was overigens niet van hemzelf en kon later aan de rechtmatige eigenaar worden teruggegeven.
Ook popbands krijgen nogal eens zelfmoordbrieven van fans, bijvoorbeeld wanneer er geruchten gaan dat de band ophoudt te bestaan. De band Simple Plan baseerde hier een nummer op. Een vijftienjarig meisje pleegde zelfmoord omdat ze volgens haar laatste brief niet zonder zanger Bill van de band Tokio Hotel kon leven. Achter het recente drama in Kekerdom zou een driehoeksrelatie schuilgaan, volgens afscheidsbrieven gevonden op de laptop van de politieagent.
Uit liefde voor het Chinese vaderland stak in 2008 de tachtigjarige Bo-Yian Liu zichzelf in brand op Taiwan. Hij was teleurgesteld geraakt in de Kuomin Tang partij en speciaal de wijze waarop president Ma recentelijk met de vlag omging. Dat deelde hij althans mee in een rondgedeelde brief voordat hij de daad bij het woord voegde.
De zelfmoordbrief heeft in de afgelopen jaren nieuwe prominentie gekregen door moordenaars of beter gezegd daders die, wegens het plegen van een aanslag op anderen dan hunzelf, dergelijke (afscheids)brieven ter politieke of maatschappelijke duiding achterlaten. Dit kan bijvoorbeeld ook in de vorm van een videoboodschap, zoals vaak gebeurd in de islamitische wereld, maar bijvoorbeeld ook bij daders van enkele schietpartijen in onder meer de Verenigde Staten en Europa.
Hoewel zelfmoord dus meestal wel in de daad ligt besloten (maar niet altijd; soms wordt de dader levend aangehouden of mislukt de zelfmoordpoging), is de primaire betekenis van de zelfmoordbrief dan niet langer die van een persoon die alleen zichzelf het leven wil benemen. De zelfmoordbrief verwordt daarmee in toenemende mate tot een soort politiek testament.
Onder de elf Britse moslims, verdachten van mislukte vliegtuigaanslagen in 2006, zat een 17-jarige jongen die een aantal zelfmoordbrieven en testamenten in zijn bezit had. Zo ook een van de 'tube bomb' verdachten in Londen.
De recente economische crisis is tevens een aanjager voor een toename in zelfmoorden meer in het algemeen (vooral in Europa) met als bijzonderheid publieke zelfverbrandingen.
In Griekenland pleegde begin april 2012 de 77-jarige Dimitris Christoulas zelfmoord op het plein van het parlement. In zijn brief stond letterlijk dat de regering 'mijn mogelijkheid vernietigd om te overleven van een redelijk pensioen, waar ik al reeds 35 jaar voor had betaald (zonder bijdrage van de overheid)'. De NRC verkoos in zijn berichtgeving een iets andere insteek over de preciese oorzaak, volgens een Occupy-aanhanger, en liet het meer algemeen bij de financiële problemen in het land
Sociale protesten in Israel leidden op zaterdag 14 juli 2012 tot de wanhoopsdaad van Moshe Silman. Tijdens een betoging las hij een brief voor met als kop 'Ik beschuldig', overgoot zichzelf met benzine en stak zich vervolgens in brand. In zijn afscheidsbrief wordt vooral ingegaan op de teloorgang van de Israelische verzorgingsstaat.
Ook de Arabische lente begon met een dergelijke publieke verbranding: in december 2010 van Mohamed Bouazizi in Tunesië. Op Facebook schreef hij enkele uren vantevoren nog een laatste bericht aan zijn moeder over een op handen zijnde reis.
Maar niet alleen aan de onderkant van de samenleving, ook aan de maatschappelijke top zijn er slachtoffers. Russel Wasendorf, oud-topman van de beleggingsfirma PFG Best uit Iowa, bekende in een briefje dat hij achterliet in de auto een fraude van meer dan 100 miljoen dollar (door notabene bankdocumenten te vervalsen). De zelfmoordpoging bij het hoofdkantoor in Cedar Falls mislukte overigens; hij is inmiddels gearresteerd door de FBI.
De voormalige president van Zuid-Korea, Roo Moo-hyun (2003-2008), pleegde in 2009 zelfmoord na beschuldigingen van omkoping. Hij liet een bericht na op zijn computer. Een dergelijke daad komt in Aziatische landen onder topmannen uit de politiek en het bedrijfsleven overigens wel vaker voor. Zelfmoord is daar geen schande en Roo sindsdien een held.
In 1983 noemde Labour parlementariër Gerald Kaufman het linkse verkiezingsprogramma The New Hope for Britain ook wel gekscherend 'the longest suicide note in history'. Om het hart en ziel van de Britse Labour-partij vond in die jaren een grote ideologische strijd plaats tussen zogeheten syndicalisten en socialisten.
Deze frase zou later tevens worden gebruikt (of misbruikt) door VVD-partijleider Mark Rutte als verwijzing naar het partijprogramma van de PvdA bij de verkiezingen in 2010.
Gerelateerde blogs:
Schootbriefjes, blootbriefjes of spiekbriefjes?
Bronnen en literatuur
Udo Grasshof, Ik sluit nu maar af (zelfmoordbrieven) [Amsterdam 2006]
Lees hier de collectie teksten zoals verzameld bij Amerikaanse lijkschouwers.
Nawoord d.d. 9 november 2012
Passage over Tim Ribberink toegevoegd.
Nawoord d.d. 20 mei 2013
Passage over Ruben en Julian toegevoegd.
De nieuwste trend is het publiceren van de zelfmoordbrief in de rouwadvertentie van de familie, zoals in het geval van de 20-jarige Tim Ribberink in de Twentsche Courant van 5 november 2012. In hun geval diende dit als bezinning op het fenomeen pesten.
De zelfmoordbrief wordt, niet geheel ten onrechte, soms ook wel als afscheidsbrief omschreven. Maar voor alle duidelijkheid: op zijn beurt hoeft een afscheidsbrief beslist geen zelfmoordbrief te zijn.
Beroemde voorbeelden
De Duitse schrijver Heinrich von Kleist pleegde op 21 november 1811 zelfmoord na eerst zijn vriendin te hebben gedood. Mogelijk was er daarbij sprake van een zelfmoordpact: de schrijver was al enkele jaren ziek en zijn vriendin had kanker.
Charles Baudelaire (1821-1867) schreef in 1845 een zelfmoordbrief met de titel 'Du suicide', nadat hij in juni 1845 een poging had genomen om zich van het leven te beroven. De brief werd op 1 december 2009 geveild: de geschatte opbrengst van 50-70.000 euro werd met 225.000 euro ruimschoots overtroffen.
In 1941 pleegde de schrijfster Virginia Woolf zelfmoord door haar zakken te vullen met stenen en de rivier Ouse in te springen. Zij liet een briefje achter voor haar man Leonard, waarin sommige familieleden overigens eerder een teken van liefde in zien dan een specifieke doodswens.
Beroemdheden
Uit deze historische voorbeelden zou het, hoewel niet geheel ten onrechte, een verkeerde conlusie kunnen zijn dat alleen schrijvers zelfmoordbrieven schrijven. Schrijven gaat in elk geval vaak wel gepaard met grote kwellingen. Zelfmoordbrieven waren overigens tot in de 20e eeuw niet erg gebruikelijk en eerder uitzondering dan regel.
Interessant zijn tevens de zelfmoordbrieven van bekende mensen als de Japanse prozaïst Ryunosuke Akutagawa (1892-1927) of popster Britney Spears in 2008 die destijds in grote psychische nood verkeerde. Regisseur Tony Scot pleegde eind augustus 2012 zelfmoord door van een brug te springen. Zijn afscheidsbrief, die gevonden werd in zijn auto nabij de brug, was 'kort en lief' volgens bronnen: het motief achter de daad blijft daarmee vooralsnog onduidelijk.
Kurt Cobain schreef er in 1994 ook eentje, maar aan diens brief zitten enkele haken en ogen; de laatste vier regels zouden bijvoorbeeld niet door hemzelf geschreven zijn. Volgens sommigen was zijn dood dan ook helemaal geen zelfmoord maar moord. De brief is gericht aan een imaginaire jeugdvriend genaamd Boddah, maar de laatste vier regels aan zijn vrouw en dochter. De brief werd gedeeltelijk op tape voorgelezen door Courtney Love bij een herdenking twee dagen later.
Nederland
Hoewel het zodoende, ook op het tweede gezicht, toch lijkt alsof beroemdheden vaker zelfmoordbrieven schrijven dan andere mensen is dat waarschijnlijk niet het geval. Wel is het goed mogelijk dat zij vaker zelfmoord plegen dan anderen en hun brieven geopenbaard worden.In 2001 maakte Herman van Brood een einde aan zijn leven door van het dak van het Hilton hotel te Amsterdam te springen. Vlak vantevoren gaf hij aan een van de barkeepers een kort briefje, waarvan de tekst later ook in de Telegraaf verscheen met als kernachtige boodschap "maak er nog een groot feest van".
Eind november 2004 werd Theo van Gogh neergestoken te Amsterdam. De dader stak daarbij o.a. een klein fileermes in het lichaam van de filmmaker met een boodschap of brief gericht aan Ayaan Hirsi Ali; tevens droeg hij een afscheidsbrief bij zich. Ook de acteur Antonie Kamerling liet in 2010 een afscheidsbrief achter.
Dit geldt eveneens voor de dader (Tristan van der Vlis) van het bloedbad in het winkelcentrum van Alphen aan de Rijn in 2011. Uit deze afscheidsbrief komt geen duidelijk motief naar voren voor de dood van zeven mensen en tien gewonden. Volgens de Belgische media was hij echter duidelijk suïcidaal en verwees hij in de brief tevens naar andere 'digitale bestanden'.
In 2006 pleegde een veertienjarige gamer uit de provincie Utrecht zelfmoord omdat zijn account was gehackt; op de website van de game postte hij zijn bericht.
De dader van het familiedrama in Bavel en Zwijndrecht in 2009 (vijf doden) schreef een verwarde afscheidsmail aan zijn werkgever Topcon. Beide laatste voorbeelden tonen in elk geval dat ook hier de nieuwe media zich als uitingsvorm langzaam doen gelden.
Uit de afscheidsbrief gevonden op de computer van de vader van Ruben en Julian blijkt wederom geen motief. Wel kondigde hij in eerdere instantie al een potentieel 'groot familiedrama in de media' aan.
Schrijfopdracht
Een school in Engeland te Stoke-on-Trent gaf leerlingen dit voorjaar de opdracht tot het schrijven van een afscheidsbrief. De moeder van tenminste één leerling, Wesley Walker, schrok zich een hoedje bij het lezen van deze vermeende zelfmoordbrief op de keukentafel, die dus huiswerk was (een cijfer is niet bekend).
Analyse
De zelfmoordbrief speelt als motief uiteraard een belangrijke rol bij rechercheonderzoek, al was het maar om eventuele moord uit te sluiten.
Vervalste zelfmoordbrieven zijn dan ook heus niet ondenkbaar. In dat opzicht geldt: hoe langer de - vaak nog handgeschreven - brieftekst hoe beter. Handschriftbiometrie (nieuwerwets) of grafologie (ouderwets) is dan noodzakelijk om de authenticiteit van het document vast te stellen. In een bekend geval werd het zelfmoordbriefje als bewijs niet toegelaten omdat de politie dit onrechtmatig verkregen had.
Rondom de dood of zelfmoord van Wolfgang Priklopil (de ontvoerder van Natascha Kampusch) in 2006 kleven de nodige raadsels, waaronder zijn mogelijk vermeende (valse) afscheidsbrief. Op zijn beurt pleegde ook de politiechef, die destijds het onderzoek naar de kidnap leidde, in 2010 zelfmoord.
Een 35-jarige inwoner van New York liet in 2010 een zelfmoordbrief na van maar liefst 1.905 pagina's met zijn opvattingen over het leven en het universum. Het telt 1.433 voetnoten, een bibliografie van meer dan 20 bladzijden en meer dan 1.700 verwijzingen naar God (plus tweehonderd aan de filosoof Nietzsche). Mitchell Heisman vroeg aan zijn vrienden tevens de website na zijn dood in de lucht te houden.
Soms is de preciese aard van het gevonden document onduidelijk. Acteur Joe Pichler, o.a. bekend van twee Beethoven films (over een St. Bernardhond), wordt sinds begin 2006 definitief vermist. In zijn auto werden twee bladzijden aantekeningen met donkere poëzie gevonden.
Een 'suicidologist/psychiatrist' in de Verenigde Staten verzamelde in 'coroners' offices' (lijkschouwers) een aantal zelfmoordbrieven en publiceerde de teksten ervan (weliswaar geanonimiseerd). In ongeveer de helft van de gevallen constateerde hij dat er sprake was van een vorm van twijfel.
Liefde
Liefdesverdriet vormt, vooral onder jonge mensen, een niet onbelangrijk motief voor zelfmoord. Een Chinese man met liefdesverdriet stuurde in 2010 zijn vriendin een zelfmoordbrief per postduif. De duif was overigens niet van hemzelf en kon later aan de rechtmatige eigenaar worden teruggegeven.
Ook popbands krijgen nogal eens zelfmoordbrieven van fans, bijvoorbeeld wanneer er geruchten gaan dat de band ophoudt te bestaan. De band Simple Plan baseerde hier een nummer op. Een vijftienjarig meisje pleegde zelfmoord omdat ze volgens haar laatste brief niet zonder zanger Bill van de band Tokio Hotel kon leven. Achter het recente drama in Kekerdom zou een driehoeksrelatie schuilgaan, volgens afscheidsbrieven gevonden op de laptop van de politieagent.
Uit liefde voor het Chinese vaderland stak in 2008 de tachtigjarige Bo-Yian Liu zichzelf in brand op Taiwan. Hij was teleurgesteld geraakt in de Kuomin Tang partij en speciaal de wijze waarop president Ma recentelijk met de vlag omging. Dat deelde hij althans mee in een rondgedeelde brief voordat hij de daad bij het woord voegde.
Politiek testament
De zelfmoordbrief heeft in de afgelopen jaren nieuwe prominentie gekregen door moordenaars of beter gezegd daders die, wegens het plegen van een aanslag op anderen dan hunzelf, dergelijke (afscheids)brieven ter politieke of maatschappelijke duiding achterlaten. Dit kan bijvoorbeeld ook in de vorm van een videoboodschap, zoals vaak gebeurd in de islamitische wereld, maar bijvoorbeeld ook bij daders van enkele schietpartijen in onder meer de Verenigde Staten en Europa.
Hoewel zelfmoord dus meestal wel in de daad ligt besloten (maar niet altijd; soms wordt de dader levend aangehouden of mislukt de zelfmoordpoging), is de primaire betekenis van de zelfmoordbrief dan niet langer die van een persoon die alleen zichzelf het leven wil benemen. De zelfmoordbrief verwordt daarmee in toenemende mate tot een soort politiek testament.
Onder de elf Britse moslims, verdachten van mislukte vliegtuigaanslagen in 2006, zat een 17-jarige jongen die een aantal zelfmoordbrieven en testamenten in zijn bezit had. Zo ook een van de 'tube bomb' verdachten in Londen.
Economische crisis
De recente economische crisis is tevens een aanjager voor een toename in zelfmoorden meer in het algemeen (vooral in Europa) met als bijzonderheid publieke zelfverbrandingen.
In Griekenland pleegde begin april 2012 de 77-jarige Dimitris Christoulas zelfmoord op het plein van het parlement. In zijn brief stond letterlijk dat de regering 'mijn mogelijkheid vernietigd om te overleven van een redelijk pensioen, waar ik al reeds 35 jaar voor had betaald (zonder bijdrage van de overheid)'. De NRC verkoos in zijn berichtgeving een iets andere insteek over de preciese oorzaak, volgens een Occupy-aanhanger, en liet het meer algemeen bij de financiële problemen in het land
Sociale protesten in Israel leidden op zaterdag 14 juli 2012 tot de wanhoopsdaad van Moshe Silman. Tijdens een betoging las hij een brief voor met als kop 'Ik beschuldig', overgoot zichzelf met benzine en stak zich vervolgens in brand. In zijn afscheidsbrief wordt vooral ingegaan op de teloorgang van de Israelische verzorgingsstaat.
Ook de Arabische lente begon met een dergelijke publieke verbranding: in december 2010 van Mohamed Bouazizi in Tunesië. Op Facebook schreef hij enkele uren vantevoren nog een laatste bericht aan zijn moeder over een op handen zijnde reis.
Maar niet alleen aan de onderkant van de samenleving, ook aan de maatschappelijke top zijn er slachtoffers. Russel Wasendorf, oud-topman van de beleggingsfirma PFG Best uit Iowa, bekende in een briefje dat hij achterliet in de auto een fraude van meer dan 100 miljoen dollar (door notabene bankdocumenten te vervalsen). De zelfmoordpoging bij het hoofdkantoor in Cedar Falls mislukte overigens; hij is inmiddels gearresteerd door de FBI.
De voormalige president van Zuid-Korea, Roo Moo-hyun (2003-2008), pleegde in 2009 zelfmoord na beschuldigingen van omkoping. Hij liet een bericht na op zijn computer. Een dergelijke daad komt in Aziatische landen onder topmannen uit de politiek en het bedrijfsleven overigens wel vaker voor. Zelfmoord is daar geen schande en Roo sindsdien een held.
Grap
In 1983 noemde Labour parlementariër Gerald Kaufman het linkse verkiezingsprogramma The New Hope for Britain ook wel gekscherend 'the longest suicide note in history'. Om het hart en ziel van de Britse Labour-partij vond in die jaren een grote ideologische strijd plaats tussen zogeheten syndicalisten en socialisten.
Deze frase zou later tevens worden gebruikt (of misbruikt) door VVD-partijleider Mark Rutte als verwijzing naar het partijprogramma van de PvdA bij de verkiezingen in 2010.
Gerelateerde blogs:
Schootbriefjes, blootbriefjes of spiekbriefjes?
Bronnen en literatuur
Udo Grasshof, Ik sluit nu maar af (zelfmoordbrieven) [Amsterdam 2006]
Lees hier de collectie teksten zoals verzameld bij Amerikaanse lijkschouwers.
Nawoord d.d. 9 november 2012
Passage over Tim Ribberink toegevoegd.
Nawoord d.d. 20 mei 2013
Passage over Ruben en Julian toegevoegd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten