Summary
Any photograph delivered without the right information can be extremely misleading, both regarding its content (who? where?) and in its depiction of a given situation (what?). When not presented within the right context, its value as a source of information becomes basically useless. Photo journalism however tends to favour more and more composition and style above newsworthiness.
Puzzelstukjes
Foto's zijn, zonder de juiste informatie of metadata, eigenlijk net puzzelstukjes die je zelf naar believen kunt invullen. Evenzeer kan meegeleverde informatie (in dit geval de ondertiteling) op zijn minst voor verwarring zorgen en iemand op het verkeerde spoor zetten.
De focus van de fotograaf (vermoedelijk Jerry Lampen) lijkt hier duidelijk bij Rutte te liggen; Cameron is niet helemaal scherp in beeld gebracht en kijkt tevens weg van de fotograaf. Zien wij dus nou wel of geen portretfoto van twee politieke vrienden, zoals de ondertiteling suggereert?
Uitsnede
Rechtsachter in beeld valt nog een schouder te ontwaren van iemand anders. Hieruit blijkt eigenlijk al dat de ondertiteling niet klopt; Cameron en Rutte maken deel uit van een gezelschap. Wie namelijk de groepsfoto van de EU-top in Brussel bekijkt (de context), ziet dat Mark Rutte (tweede van rechts vooraan) bijvoorbeeld zijn handen in vrijwel identieke positie heeft gevouwen.
 |
| Familiefoto EU-top 8 februari 2013 in Brussel. Foto AP / Michel Euler |
De foto op de voorpagina is dus een uitsnede van de gebruikelijke groeps-of familiefoto op een EU-top. Zelfs indien de fotograaf inderdaad alleen een foto heeft gemaakt met Cameron en Rutte in beeld, dan nog is de ondertiteling misleidend want hier slechts gebruikt als een metafoor.
Metafoor
Maar hoe zit het dan verder met die metafoor? In de hoofdtekst - over het omlaag brengen van de EU-begroting - wordt inzake enige gezamenlijke actie van Cameron en Rutte op dit of enig ander punt met geen woord gerept. De metafoor is daarom, binnen de context van de gepresenteerde informatie, ook nog eens onjuist.
De redactie begaat hier dus niet één, maar twee missers. Bij de ondertiteling had hetzij een andere foto moeten staan (bv. van hun tweëen ergens in de wandelgangen) of bij de berichtgeving had om het even welke andere foto kunnen staan, aangezien zij niet treffend is voor wat wij lezen.
Wat we daarentegen wel te zien krijgen zijn Cameron en Rutte die zonder intentie samen op een foto staan en zonder enig bewijs gezamenlijk verantwoordelijk worden gehouden voor het omlaag brengen van de EU-begroting. Hier wordt de journalistiek kortom geweld aangedaan. Dit óf er wordt een onevenredig groot beroep gedaan op de voorkennis en of het inlevingsvermogen van de lezer.
Groepsfoto EU-top
Ook op andere EU-top familiefoto's staat Rutte bijvoorbeeld opvallend vaak voor Cameron gepositioneerd. Is dat louter toeval of geldt er soms altijd een vaste volgorde of protocol bij dit soort gelegenheden? Vast.
Worden de leiders daarbij gerangschikt op persoonlijke relaties, fysieke grootte of naar rato van de relatieve belangrijkheid van hun land? Waarschijnlijk een combinatie van alledrie.
 |
| Besprekingen onderhandeling EU-begroting: 22 november 2012. |
En hoe zit het eigenlijk met die speldjes op de revers? Die waren mij nog niet eerder opgevallen.
Ze doen natuurlijk meteen denken aan de patriottische speldjes die Amerikaanse presidenten en andere overheidsfunctionarissen sinds de aanslagen van 11 september 2001 dragen. Maar draagt Rutte - en de anderen - ook zo'n speldje in Nederland of alleen in Brussel en gaat ie al af in de auto op de terugweg? En draagt die rechtse meneer trouwens altijd een afwijkende rode stropdas?
Goede werkrelatie
Dat Cameron en Rutte een goede werkrelatie onderhouden is al langer bekend. Rutte bewondert Cameron en G-B vooral vanwege het economische 'groeimodel'. In tegenstelling tot elders in de EU is er in G-B nog sprake van kleine groeispurtjes, ook al zijn die inmiddels verdwenen. De minister van financiën George Osborne ligt steeds vaker onder vuur wegens zijn financiële beleid die de economie afknelt.
In het najaar van 2011 bezocht Rutte voor het eerst Cameron en sindsdien is er sprake van de Camerutte-as: zij trekken in Europa vooral samen op tegen het voormalige tandem Merkozy. Het is vooralsnog onduidelijk wie deze term als eerste heeft bedacht: het weekblad Elsevier of de NRC.
Cameron op zijn beurt kwam vorige zomer nog met een opmerkelijke steunbetuiging, een verkiezingsboodschap zeg maar voor het VVD-partijcongres, aan Rutte.
EU-speech in Nederland
Aan het begin van dit jaar was er sprake van grote opwinding: Cameron zou zijn, vantevoren al geroemde, speech over een nieuwe verhouding van G-B tot de Europese Unie, in Nederland gaan houden. Het vinden van een geschikte datum was nog een heel probleem vanwege de Frans-Duitse politieke agenda (o.a. verkiezingen en herdenkingen).
Het evenement stond uiteindelijk aangekondigd voor vrijdagmorgen 18 januari 2013 in de Beurs van Berlage te Amsterdam. Eerder werd ook Den Haag overwogen, maar dit werd de Nederlandse regering wat te heet onder de voeten. Op het laatste moment (donderdagavond) werd de langverwachte speech alsnog afgelast wegens het uitbreken van een gijzelingsdrama in Algerije.
Veel politici in Nederland waren daar achteraf gezien eigenlijk wel blij mee. Was het wel zo verstandig van de premier om een zo openlijke steunbetuiging aan een algemeen kritische houding tegenover Europa te geven?
Toch leeft de kritiek van Cameron op de weinig democratische werking van de Europese Unie in bredere kringen. Rutte laat zich daarom graag als klankbord gebruiken om, samen met andere Euro-kritische landen als Denemarken en Zweden, in de schaduw van Cameron het Nederlandse gewicht in Europa te verzwaren.
Homo-huwelijk
En hoe zit het dan met mijn eigen interpretatie van deze foto, bij wijze van grap? Is die soms net zo misleidend als die van de NRC? Juist vorige week werd het in G-B mogelijk voor homostellen om te trouwen nadat sinds 2004 al een geregistreerd partnerschap mogelijk was.
Het initiatief tot dit wetsvoorstel kwam van premier Cameron zelf en was niet eerder aangekondigd. Sinds 2010 is een homohuwelijk eveneens geldig in de Verenigde Staten; afgelopen najaar stemde het Australische parlement daarentegen nog tegen.
Een flinke minderheid van de eigen Conservatieve partij (136 leden) van de premier stemde afgelopen dinsdag eveneens tegen (totale stemverhouding: 400 om 175) en dit lijkt een heuse splijtzwam te vormen binnen de partij. Ook de anglicaanse kerk worstelt al jaren met de kwestie van toelating van 'gay bishops'.
Celibataire premier
Wat in dit geval qua beeldvorming slechts ontbreekt, is een hand van Cameron rustend op de schouder van Rutte. Dan had de foto eigenlijk geen uitleg meer nodig gehad: zo krachtig kan een beeld soms zijn.
Dat Rutte bovendien nou juist zijn 'soulmate' heeft gevonden in een Britse, conservatieve premier, en bijvoorbeeld niet in de halve Nederlander en liberaal Nick Clegg, is ook anderszins opmerkelijk.
Voor het Rutte-model (lees de celibataire premier) bestaat tenslotte eveneens een duidelijk Brits voorbeeld: Edward Heath. Deze pianospelende (!) en zeilende premier (1970-74) loodste notabene G-B de Europese Gemeenschap binnen in 1973. Heath's grote rivaal binnen de Conservatieve partij was notabene een vrouw: Margaret Thatcher.
Een potentiële conservatieve partijleider, Michael Portillo, kon het rond de eeuwwisseling wel vergeten na onthullingen over eerdere (homo)sexuele ervaringen. Vervolgens werd William Hague, die hoewel in 1997 netjes getrouwd, toen (en ook later in 2010) niet aan dezelfde geruchtenstroom wist te ontsnappen wel de nieuwe partijleider. In die rol bleek hij ongeschikt maar inmiddels is hij succesvol minister van Buitenlandse Zaken.
Gerelateerde blogs:
9/11 in fotografische context
Welke crash zag ik precies? Context, authenticiteit en herinnering (2)
Context, authenticiteit en herinnering (1): Zandvoort
Geen opmerkingen:
Een reactie posten