Zoeken in deze blog

Translate

woensdag 15 december 2010

Doodssprong (4): Waterloo Bridge en Brooklyn Bridge

Het fenomeen brugspringen moet zo oud zijn als het bestaan van bruggen zelf. In zijn boek over de rivier de Thames te Londen uit 2007 haalt auteur Peter Ackroyd enkele opmerkelijke voorbeelden aan van votiefoffers en clustering van dergelijke archeologische vondsten juist bij bruggen. Behalve objecten, gaat het bijvoorbeeld tevens om ca. 300 schedels (speciaal onthoofd, dus bij wijze van ritueel) die vanaf bruggen in het water zijn gegooid.

Springplatform

Hoewel de bestemming altijd het donkere stromende water was, bij wijze van transportmiddel van het leven naar de dood, waren bruggen tevens het ideale springplatform. Het grote belang van bruggen en hun ceremoniële functie in vroeger tijden kan verder onderstreept worden met het feit dat er vaak kapellen op werden gebouwd.

Waterloo Bridge

Mensen wierpen zich vaak ook zonder meer in het water vanaf de kant, al dan niet verzwaard met stenen in hun zakken. Daarnaast konden veel mensen vroeger ook niet zwemmen.
De industriële explosie die plaats vond in Londen in de 19e eeuw leidde tot een grote toename van het aantal zelfmoorden. In het bijzonder Waterloo Bridge kreeg in dat opzicht een bedenkelijke reputatie.



Na de opening van deze brug in 1817 stond het achtereenvolgens bekend als 'Lover's Leap', 'Arch of Suicide', 'Bridge of Sighs' of 'Bridge of Sorrow'. In het midden van de 19e eeuw wierpen gemiddeld zo'n 30 mensen per jaar zich van de brug. Later stationeerde men er zelfs een speciaal bootje ('Jumpers boat') om de lichamen weer mee te helpen op te vissen. Het was overigens een bekend gegeven dat de zelfmoordenaars hun redders uit wanhoop nogal eens mee de diepte in trokken. Ook andere bruggen als Blackfriars Bridge genoten een zekere reputatie.

In het Victoriaanse tijdperk werd in kunst en literatuur veel aandacht besteed aan gevallen van zelfmoord, vooral die van jonge vrouwen (dat sprak kennelijk het meest tot de verbeelding), met qua afbeeldingen subgenres als drijvende vrouwen (bv. Ophelia) of springende vrouwen. Een bekend schilderij is dat van G.F. Watts getiteld Found drowned uit c. 1848-50.



De stroming van het water betekende dat dode lichamen vaak op bepaalde vaste plekken aan land weer aanspoelden en uit de rivier werden gehaald. De rivierpolitie in Wapping, zo'n verzamelpunt, heeft dan ook een apart dodenregister of zogeheten 'Occurrence Book' voor de registratie van opgeviste lichamen. Die worden gefotografeerd, naar het mortuarium gebracht en eventueel op gemeenschapskosten begraven. De kleding wordt langere tijd bewaard uit het oogpunt van identificatie.



Brooklyn Bridge

De moeder aller (moderne) bruggen ligt in New York: de fameuze en machtige Brooklyn Bridge. Niet voor niets verwees Aad van Welzenes in zijn speech voor Lou Vlasblom in januari 1932 naar deze brug en de diverse (mislukte) sprongen.



De brug werd in 1883 voltooid en was tot 1903 de langste hangbrug ter wereld. Nog voor de officiële opening probeerde Ronald Donaldson tot driemaal toe naar beneden te springen maar hij werd telkens verhinderd.
Op 19 mei 1885 was de eerste brugspringer een feit: Robert E. Odlum. Hij was een zwemleraar en sprong in een soort rood kostuum met zijn initialen R.O.E. erop, met een arm in de lucht en de ander hangend langs zijn lichaam.



De sprong was tevens aangekondigd; Odlum liet een vriend te hard over de brug rijden om de aandacht af te leiden. Odlum werd nog levend uit het water gevist, maar overleed korte tijd later aan inwendig letsel.

Bill Brodie

De bekendste springer werd echter Bill Brodie (1861-1901) ruim een jaar later op 23 juli 1886; hij overleefde namelijk de sprong. Evenals zijn latere Rotterdamse collega's oefende hij door eerst van lagere bruggen en scheepsmasten af te springen. Opvallend genoeg sprong ook hij met de voeten voorwaarts naar beneden (geen klassieke duik dus). Waarschijnlijk deed hij het voor een weddenschap van 200 dollar.
De sprong staat echter niet onomstotelijk vast; wel werd hij gearresteerd in het water. Brodie - 'kampioen-brugduiker' - maakte handig gebruik van zijn faam en opende later een saloon in de Bowery. Sindsdien zou zijn doodssprong ook wel bekend worden als 'doing a Brodie', oftewel een flamboyante daad stellen of iets gevaarlijks doen (of zelfmoord plegen). De Amerikaanse brugspringers lieten zich op hun beurt inspireren door springers te Niagara Falls.

Navolgers

Beide heren trokken veel aandacht in de pers en dit trok navolgers. De eerste geregistreerde zelfmoord dateert van 1892. De ontwikkelingen van het brugspringen laten waarschijnlijk telkens eenzelfde verschuiving van motieven zien: van pure waaghalzerij naar zelfmoord.
Geschat wordt dat jaarlijks zo'n 150 mensen, waarvan het overgrote deel mannen zijn, proberen te springen van Brooklyn Bridge. Hoewel er hogere bruggen zijn in New York om vanaf te springen, heeft de brug daarmee een geheel eigen aantrekkingskracht. De laatste jaren staat de brug vooral weer bekend vanwege mensen die hun zelfmoordpoging overleven.

Film

In 1996 verscheen de romantische komedie "If Lucy Fell'. Scenario: Lucy (Sarah Jessica Parker) en haar beste vriend Joe hebben jaren geleden afgesproken samen van de Brooklyn Bridge te springen als ze voor hun dertigste nog geen vaste relatie hebben.



Nawoord d.d. 19-09-2013
Kleine wijzigingen aangebracht in de opmaak plus toevoeging paragraaf film "If Lucy Fell".

Geen opmerkingen: