Het wereldwandelen kent een uitgebreide oorsprong: van de evolutie van de mens, via de (militaire) veroveringen in de klassieke oudheid tot en met de Kruistochten in de Middeleeuwen. Vanaf c. 1600 begint het eigen plezier in wandelen een steeds grotere rol te spelen, gekoppeld aan een toenemende ontdekkingszucht. Beide ontwikkelingen komen later samen in een prachtig, nieuw woord: Wanderlust.
Wanderlust
Wanderlust is van origine een Duits leenwoord. Het staat voor een sterk verlangen naar wandelen of ontdekken. Het woord is voortgekomen uit de Romantiek. Dit is nergens zo duidelijk weergegeven als in het onderstaande schilderij Wanderer über dem Nebelmeer van Caspar David Friedrich uit 1817-18 [Kunsthalle, Hamburg].
De term is sinds de introductie in het Engelse taalgebruik in 1902 vrijwel exclusief geworden voor gebruik in dat land. Er is onder meer ook een eigen tijdschrift onder deze titel beschikbaar, waarvan een voorloper in ieder geval in 1930 voor het eerst verscheen. Meer in het algemeen staat de term inmiddels voor een onbegrensd verlangen naar reizen.
Dit verlangen werd verder aangewakkerd door de Romantiek. In Engeland gingen bekende dichters als Wordsworth en Coleridge bijvoorbeeld uitgebreid het landschap beschrijven. Onder invloed hiervan verloor het landschap zijn onschuld en stond nu voor bepaalde gemoedsstemmingen.
Jacob van Lennep
In hetzelfde romantische voetspoor maakte Jacob van Lennep (1802-1868) in 1823 samen met zijn studievriend Dirk van Hogendorp een voetreis door de Noordelijke Nederlanden. Van Lennep zou nog een produktief leven leiden, met name als literator en uitgever.
Het reisverslag van de voettocht zou pas in 1942 definitief in druk verschijnen. Begin 21e eeuw beleefde het een heruitgave aan de hand van een televisieserie. Volg de reis in woord en beeld:
http://www.jacobvanlennep.nl/homeindex/
Van Lenneps' reis vormde tevens een inspiratiebron voor de wekelijkse wandelcolumn van Joyce Roodnat in NRC Handelsblad. Zeer recent (begin maart) stopte zij hier mee na bijna tien jaar wandelen, al is zij - samen met vele anderen - blijvend op de voet te volgen dankzij de sociale media.
http://weblogs.nrc.nl/aandewandel/author/joyce-roodnat/
http://www.everytrail.com/
Frontiersmen
In Amerika waren er figuren uit de folklore zoals Daniel Boone (1734-1820), Davy Crockett(1786-1836) en Jedediah Smith (1799-1831) die de wildernis in- en doortrokken. Dit waren de pioniers of 'frontiersmen' die mede het westen van het land, een onontgonnen wildernis, blootlegden.
De confrontatie tussen natuur en beschaving werd verwoord door de schrijver en filosoof Henry David Thoreau. Die is vooral bekend om zijn roman Walden (1854), maar tevens schreef hij een essay getiteld Walking (1861). Tegenwoordig geldt hij als een soort aartsvader van de ecologie.
Lewis en Clark
De verkenningstochten werden op steeds grotere schaal gedaan. Het doorkruisen van hele continenten, gedeeltelijk te voet, werd in de loop van de 19e eeuw steeds populairder. Expedities zoals die van Lewis en Clark dwars door de Verenigde Staten in westwaartse richting begin negentiende eeuw.
Bekijk de originele documenten van Lewis en Clark:
http://www.americanjourneys.org/lewisclark.asp
Burke en Wills
Een andere bekende tocht is die van Burke en Wills door het binnenland van Australië (1860-1861) van zuid naar noord. De tocht kreeg vooral mythische proporties omdat zij het niet overleefden wegens het missen van een rendez-vous met provisie op enkele uren na. Bekijk het digitale archief met de journalen e.d.:
http://www.burkeandwills.net.au/index.php
Afrika
Nog later in de 19e eeuw zou met name Afrika bekend worden vanwege de vele ontdekkingen aldaar, gedeeltelijk gedreven door de zoektocht naar de bronnen van de rivier de Nijl. Vooral bekend werden de reizen van Stanley in diverse hoedanigheden, waaronder die ene keer op zoek naar een andere reiziger: "Dr. Livingstone, I presume?".
Andere avonturiers, als Ewart Grogan (1874-1967), besloten Afrika van zuid naar noord te doorkruisen, mede om de hand van zijn aanstaande bruid te winnen. Hij was al met al tweeëneenhalf jaar onderweg tussen 1898-1900 van Kaapstad naar Caïro.
Literatuur
Rebecca Solnit, Wanderlust: A History of Walking (2001).
Geoff Nicholson, The Lost Art of Walking: The History, Science, and Literature of Pedestrianism (2009).
Joseph A. Amato, On Foot. A History of Walking (2004).
Tim Jeal, Stanley: the impossible life of Africa's greatest explorer (2007).
Edward Paice, Lost Lion of Empire. The life of Cape-to-Cairo Grogan (2001).
Wanderlust
Wanderlust is van origine een Duits leenwoord. Het staat voor een sterk verlangen naar wandelen of ontdekken. Het woord is voortgekomen uit de Romantiek. Dit is nergens zo duidelijk weergegeven als in het onderstaande schilderij Wanderer über dem Nebelmeer van Caspar David Friedrich uit 1817-18 [Kunsthalle, Hamburg].
De term is sinds de introductie in het Engelse taalgebruik in 1902 vrijwel exclusief geworden voor gebruik in dat land. Er is onder meer ook een eigen tijdschrift onder deze titel beschikbaar, waarvan een voorloper in ieder geval in 1930 voor het eerst verscheen. Meer in het algemeen staat de term inmiddels voor een onbegrensd verlangen naar reizen.
Dit verlangen werd verder aangewakkerd door de Romantiek. In Engeland gingen bekende dichters als Wordsworth en Coleridge bijvoorbeeld uitgebreid het landschap beschrijven. Onder invloed hiervan verloor het landschap zijn onschuld en stond nu voor bepaalde gemoedsstemmingen.
Jacob van Lennep
In hetzelfde romantische voetspoor maakte Jacob van Lennep (1802-1868) in 1823 samen met zijn studievriend Dirk van Hogendorp een voetreis door de Noordelijke Nederlanden. Van Lennep zou nog een produktief leven leiden, met name als literator en uitgever.
Het reisverslag van de voettocht zou pas in 1942 definitief in druk verschijnen. Begin 21e eeuw beleefde het een heruitgave aan de hand van een televisieserie. Volg de reis in woord en beeld:
http://www.jacobvanlennep.nl/homeindex/
Van Lenneps' reis vormde tevens een inspiratiebron voor de wekelijkse wandelcolumn van Joyce Roodnat in NRC Handelsblad. Zeer recent (begin maart) stopte zij hier mee na bijna tien jaar wandelen, al is zij - samen met vele anderen - blijvend op de voet te volgen dankzij de sociale media.
http://weblogs.nrc.nl/aandewandel/author/joyce-roodnat/
http://www.everytrail.com/
Frontiersmen
In Amerika waren er figuren uit de folklore zoals Daniel Boone (1734-1820), Davy Crockett(1786-1836) en Jedediah Smith (1799-1831) die de wildernis in- en doortrokken. Dit waren de pioniers of 'frontiersmen' die mede het westen van het land, een onontgonnen wildernis, blootlegden.
De confrontatie tussen natuur en beschaving werd verwoord door de schrijver en filosoof Henry David Thoreau. Die is vooral bekend om zijn roman Walden (1854), maar tevens schreef hij een essay getiteld Walking (1861). Tegenwoordig geldt hij als een soort aartsvader van de ecologie.
Lewis en Clark
De verkenningstochten werden op steeds grotere schaal gedaan. Het doorkruisen van hele continenten, gedeeltelijk te voet, werd in de loop van de 19e eeuw steeds populairder. Expedities zoals die van Lewis en Clark dwars door de Verenigde Staten in westwaartse richting begin negentiende eeuw.
Bekijk de originele documenten van Lewis en Clark:
http://www.americanjourneys.org/lewisclark.asp
[Bron: National Oceanic and Atmospheric Administration]
Burke en Wills
Een andere bekende tocht is die van Burke en Wills door het binnenland van Australië (1860-1861) van zuid naar noord. De tocht kreeg vooral mythische proporties omdat zij het niet overleefden wegens het missen van een rendez-vous met provisie op enkele uren na. Bekijk het digitale archief met de journalen e.d.:
http://www.burkeandwills.net.au/index.php
Afrika
Nog later in de 19e eeuw zou met name Afrika bekend worden vanwege de vele ontdekkingen aldaar, gedeeltelijk gedreven door de zoektocht naar de bronnen van de rivier de Nijl. Vooral bekend werden de reizen van Stanley in diverse hoedanigheden, waaronder die ene keer op zoek naar een andere reiziger: "Dr. Livingstone, I presume?".
Andere avonturiers, als Ewart Grogan (1874-1967), besloten Afrika van zuid naar noord te doorkruisen, mede om de hand van zijn aanstaande bruid te winnen. Hij was al met al tweeëneenhalf jaar onderweg tussen 1898-1900 van Kaapstad naar Caïro.
Literatuur
Rebecca Solnit, Wanderlust: A History of Walking (2001).
Geoff Nicholson, The Lost Art of Walking: The History, Science, and Literature of Pedestrianism (2009).
Joseph A. Amato, On Foot. A History of Walking (2004).
Tim Jeal, Stanley: the impossible life of Africa's greatest explorer (2007).
Edward Paice, Lost Lion of Empire. The life of Cape-to-Cairo Grogan (2001).
3 opmerkingen:
Om de een of andere reden moest ik ook aan de Mason-Dixon-line denken (en het onbegrijpelijke boek van Thomas Pynchon)
Otto, opvallend: jij schrijft "... later door dr. Livingstone in zijn zoektocht naar Stanley" maar volgens mij was het andersom!
Albert, je hebt helemaal gelijk: mea culpa ...
Een reactie posten