Porsche 917 op Zandvoort

De Porsche 917 was vanaf zijn introductie in 1969 de koning van de autosport. De bijzonder effectieve aerodynamische vormgeving, gekoppeld aan een 4,5 liter motor (goed voor 580 pk) maakte dit volgens velen tot de ultieme racewagen. In 1970 reed deze bijzondere sportwagen voor de eerste en enige keer op het circuit van Zandvoort.

Summary
At the end of the racing season in 1970 Gijs van Lennep entered a Porsche 917 for the Trophy of the Dunes at Zandvoort. He achieved some remarkable lap times in the Porsche, and afterwards concluded the car was simply too fast for this ageing track.

Gijs van Lennep

De eer viel te beurt aan Nederlands topcoureur van die dagen: jonkheer Gijs van Lennep (28). We zien hem poserend langs de baan in de Hugenholtzbocht op de flanken van dit imposante racemonster.

Bron: ANP Historisch Archief.

De Porsche (chassis 021) werd ingezet door Racing Team AAW uit Finland. Het startnummer op de foto's is nog van de vorige race te Keimola. Het zwart/wit van de foto's is eigenlijk mooier dan de realiteit: de basiskleur was geel met rode markeringen. De omgekeerde werkelijkheid dus in dit geval.

Van Lennep met de Porsche 917 op Keimola.

David Piper

Er zouden dat weekend in eerste instantie zelfs twee Porsche 917's naar Zandvoort komen. De andere Porsche zou door David Piper worden gereden, maar die crashte enige dagen eerder op Le Mans. Dit gebeurde tijdens filmopnamen voor de beroemde racefilm Le Mans, met Steve McQueen in de hoofdrol. Piper was een van de stuntmannen die het racewerk voor zijn rekening nam.

Cameramontuur voor cameraman, achterop een Porsche 917.

De fabrieks Porsche, die als camerawagen werd ingezet (met een speciale zetel achterop), werd verwoest toen de coureur met ca. 250 km/u bij Amage de vangrails inreed als gevolg van een klapband. Gelukkig zat er op dat moment geen cameraman in de zetel; de beelden van het ongeluk komen ook niet voor in de film.

Steve McQueen (in het midden) kijkt toe op het wrak van de gecrashte Porsche 917.

Hoewel de Nederlandse pers het hield op 'De renner kwam er met beenwonden vanaf' verloor Piper bij dit ongeluk in feite het onderste deel van zijn rechterbeen waardoor zijn loopbaan ten einde kwam.
De geruchten gingen eerst nog dat Rob Slotemaker eventueel diens Porsche zou gaan besturen. Ook de andere wagen van Piper, een Lola T 70, werd uiteindelijk echter niet naar Zandvoort afgevaardigd. De beschadigde Porsche (chassis 013) zou overigens later worden gerestaureerd en het volgende jaar gewoon wedstrijden winnen.

100.000e bezoeker

De Nederlandse autosport beleefde hoogtijdagen dat jaar. Zandvoort zou dat weekend zijn 100.000e bezoeker verwachten. Het jaar daarvoor had de Nederlandse Autorensport Vereniging in totaal 75.535 bezoekers getrokken over zes evenementen. De 47.000 bezoekers voor de GP van Zandvoort waren bij dit aantal niet eens meegerekend wegens een andere organisator.
Ook al werd dit aantal gehaald, achteraf bleek dat er slechts 14.000 bezoekers waren komen opdagen voor de wedstrijd. Een flinke teleurstelling vond ook Van Lennep, bij zijn eerste optreden op thuisbodem dat jaar; hij was Nederland inmiddels ontgroeid.

Trophy of the Dunes

De race telde mee voor het Europese kampioenschap Sportscars/Prototypes boven 2.000 cc. De inzendingen bestonden uit particuliere raceteams. Van Lennep won zijn raceklasse met grote overmacht. Hij zette iedereen op een ronde, behalve de nummer twee van de wedstrijd. Voor het overige was hij snipverkouden.

Bron: Nationaal Archief/

Gijs van Lennep in actie op Zandvoort in de 'wild beschilderde rood en gele Porsche'. Bron: Marktplaats

Gevaarlijk circuit

Opvallend was de waarschuwing die Van Lennep na afloop van de race in de pers liet horen over het circuit.

Met deze Porsche zou ik best een snellere tijd kunnen rijden, maar dat kan niet vanwege de toestand van het circuit. Het wegdek is te hobbelig en duidelijk aan verbetering toe. Hier nog harder rijden dan ik nu heb gedaan is gevaarlijk. Het wordt toch echt tijd dat Zandvoort iets aan het wegdek doet.

De krant liet daarop nog waarschuwend volgen:

Het wegdek van Zandvoort is oud, te oud. De tijd waarin een wegdek van een racecircuit moest worden afgeschreven is verstreken. De van PK's barstende racemonsters vreten harder aan het wegdek van het circuit dan eindeloze files aan onze nationale snelwegen. Het gevaar bestaat nu ook dat het wegdek is verzadigd van de olie. In geval van olielekkage kan het circuit nu gevaarlijk glad worden.

Rondetijden

Het jaar daarvoor had Van Lennep de Trophy of the Dunes eveneens gewonnen in een speciaal geprepareerde Porsche 908 Spider. De race werd als een titanenstrijd betiteld. Zijn rondetijd was toen 1,28.0 (171.53 km/h). Tijdens de officieuze training reed hij 1,27.2.
Een jaar later, tijdens de trainingen op zaterdag, had Van Lennep een rondetijd van 1,25.5 gereden in de Porsche 917. Maar tijdens de officieuze training op donderdag kwam Van Lennep tot een onwaarschijnlijke rondetijd van 1,21.3, oftewel een gemiddelde snelheid van 182 km/u. Daarmee benaderde hij dicht de F1-rondetijden, om nog maar eens aan te tonen hoe snel deze Porsche eigenlijk was.
De Porsche was eenvoudigweg te zwaar (zowel in gewicht als vermogen) voor het korte, bochtige Zandvoortse circuit. Van Lennep behaalde voor de hoofdtribune een topsnelheid van 270 km/h, terwijl meer dan 300 mogelijk was.

Le Mans 1971

Het volgende jaar zou Van Lennep in een Porsche 917 zijn grootste triomf behalen, samen met co-rijder Helmut Marko: een overwinning op Le Mans. Bovendien vestigde hij een lange afstandsrecord van 5.335 kilometer. Dat record zou nog tot 2010 stand houden.
Die winnende Porsche zal komend weekeinde op Zandvoort in de pits te zien zijn tijdens de Historic Grand Prix Zandvoort t.g.v. de 50-jarige viering van het bestaan van de Porsche 911. Hopelijk starten ze ook de motor nog even, want dan wordt het pas echt feest!

Gerelateerde blogs:
Brand en de autorensport 1: Zandvoort
Welke crash zag ik precies? Context, authenticiteit en herinnering: Zandvoort (2)
Wereldprimeur GP van Zandvoort 1968 (1): debuut gesloten racehelm
Wereldprimeur GP van Zandvoort  1968 (2): helmen of vleugels?

Bronnen

De Telegraaf d.d. 18-09-1970; 21-09-1970
Limburgsch Dagblad d.d. 18-09-1970
De Tijd d.d. 21-09-1970
Het vrije volk d.d. 21-09-1970