Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken is recent diep door het stof gegaan. In opdracht van de eigen dienst is uitvoerig, onafhankelijk onderzoek gepleegd door een commissie van vijf professoren naar de houding ten opzichte van de joden tussen 1933-1945.
In de aanloop naar en gedurende de Tweede Wereldoorlog blijkt men veel systematischer te hebben meegewerkt aan het nazi-regime en dus de vernietiging van de joden dan tot nog toe was gedacht (of voorgesteld). De dienst was bovenal een goed functionerende en sterk meegaande bureaucratie; weerstand was dan ook uitzonderlijk. Hoe radicaler de politiek, hoe sterker de inzet van de dienst zo blijkt. De Duitse onderzoekers nemen zelfs het woord 'criminele organisatie' in de mond.
De resultaten van het onderzoek getiteld Das Amt und die Vergangenheit zullen in ieder geval verplichte stof vormen voor (aspirant-)medewerkers. Lees de rede van huidig minister Westerwelle of het persbericht over de presentatie.
Het zou, uit dat oogpunt nog bevorderlijker zijn geweest indien de studie ook (digitaal) vrij toegankelijk zou zijn en niet alleen in ouderwetse boekvorm te laten verschijnen. Of wellicht een selectie van cruciale documenten in plaats van één schamel document, zoals nu het geval is. Bekijk de website van de uitgever (met inhoudsopgave en de inleiding van het boek).
Als archiefinstelling lijkt het ministerie daarmee hoe dan ook eenzelfde professionele trots te tonen als haar Nederlandse tegenhanger, met uitgebreide zorg voor het historische archiefdeel. Bekijk de historische sectie.
Vergangenheitsbewältigung
Duitsland is al decennia in de ban van de zogeheten Vergangenheitsbewältigung. De schuldvraag over de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust in het bijzonder vormt nog immer leidraad bij veel maatschappelijke issues; de inzet van het leger, opvang van migranten, houding tot Europa etc. Duitsland heeft op exemplarische wijze, meer dan enige andere natie, aan zelfanalyse gedaan tot op het punt dat de geschiedenis het land soms in een wurggreep houdt.
Gevluchte nazi's
Helaas kan het nieuws op dit front voor Duitsland eigenlijk alleen maar slecht nieuws zijn, ook al gaat dat soms buiten haar medeweten om. Zo maakte de New York Times onlangs bekend dat het beslag heeft weten te leggen op een ongeredigeerd rapport over de pogingen van het Amerikaanse ministerie van Justitie om gevluchte nazi's te vervolgen. Het bewuste rapport is later zwaar gecensureerd, zo blijkt uit een onderlinge vergelijking met de wel geopenbaarde versie.
Nazi-functionarisen, althans sommige, waren gewilde personen. En dan niet zozeer vanwege hun foute verleden maar wegens hun bijzondere kennis. Bekend is onder meer hoe het Amerikaanse ruimtevaartprogramma niet zonder Wernher von Braun en diens kennis over rakettechnologie zou kunnen zijn begonnen. Maar er waren er nog veel meer.
Lees het oorspronkelijke rapport over de werkzaamheden van de Office of Special Investigations.
Aanbevolen
De BBC-serie The Nazis. A Warning from History uit 1997. Integraal te bekijken via onderstaande link:
http://topdocumentaryfilms.com/the-nazis-a-warning-from-history/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten