En plotseling was ze daar: geen wervelwind in de media met de gebruikelijke non-informatie, maar een rijzige gestalte die rustig uitlegde hoe het nu precies zat met die vermaledijde Bernhard. Ietwat vermoeid ogend zelfs, zoals bij P&W, alsof alle aandacht haar te veel was. En zeker niet op haar best op de cover van de NRC, waar alle kleuren om haar heen om de aandacht vechten. Voor wie desondanks geen genoeg van haar kan krijgen staat, bij wijze van slot, er een wel erg grote foto van haar in haar nieuwe boek.
In haar biografie van de gemaal van prinses en later koningin Juliana heeft zij gekozen voor een even logische, als juiste invalshoek: Bernhard als duitser en, bijgevolg, Bernhard als adellijk persoon. De bedrieger, de playboy, de fantast: dat wisten we allemaal al. En ook al zullen daar in de komende jaren nog wel diverse nieuwtjes over verschijnen, soms gebracht in de rellerige sfeer zoals door Jort Kelder c.s., dat past allemaal in het inmiddels bekende levenspatroon.
Bernhards' familie was armlastig; in wezen waren zij adellijke upstarts. Slechts door strategische huwelijken, wisten zij het hoofd boven water te houden. Die levensles werd ook Benno al vroeg ingeprent. Dat deze vervolgens in een verward, naoorlogs Duitsland dezelfde politieke keuzes maakte die bijna iedereen maakte kan hem niet (langer) worden nagedragen. De laatste jaren is nogal eens geprobeerd Benno als pure nazi af te schilderen d.m.v. de zogeheten stadhoudersbrief. Wie deze brief nog eens gaat vinden, doet ongetwijfeld de archivalische vondst van de eeuw.
Hoe fraai ook geschetst en geschreven (inclusief taalkundige spitsvondigheden), de biografie is eigenlijk vooral uitgedraaid op een deelbiografie en gaat daarom als een soort nachtkaars uit. Geen grote onthullingen (helaas), behalve een degelijk lidmaatschapskaartje uit zijn studententijd. Archieven als die van de Bilderberg-groep en de vele ambassadearchieven voor de jaren 50/60/70 - Bernhard als zakenman en internationaal handelsreiziger voor het Koninkrijk der Nederlanden - op het Nationaal Archief bleven bijvoorbeeld ongebruikt. Wie zou willen, zou daar in principe gemakkelijk een eigen deelbiografie over kunnen schrijven en nog iets substantieels aan het Bernhard-oeuvre kunnen toevoegen.
Maar eigenlijk nog interessanter, vind ik de impliciete notie dat er met Juliana geleurd moest worden in koninklijk Europa en hoe blij men destijds was met Benno. Was de internationale reputatie van de Oranjes of Nederland zo slecht in de jaren 30? Eventuele gebrek aan schoonheid van de troonsopvolger kan hier ook niet het issue zijn geweest, want daar zat men in die kringen bepaald niet mee: wat is tenslotte de rol van een minnares anders dan mooi te zijn! Of wilde Juliana zelf soms per se uit liefde trouwen?
Wordt het, kortom, niet hoog tijd dat iemand eens haar eer gaat verdedigen i.p.v. dat alle aandacht altijd maar naar Bernhard uitgaat en Juliana een willig slachtoffer lijkt te zijn? En het is niet alsof het leven en de keuzes van Juliana niet voldoende uitdaging bieden voor een koninklijke biografie. Welke biograaf durft? Ter inspiratie zou die persoon in ieder geval even een bezoek aan begraafplaats Zorgvlied te Amsterdam (fraai gelegen langs de Amstel) moeten brengen, waar onder een eenvoudige witte steen Greet Hofmans ligt begraven. Van de doden tenslotte niets dan goeds.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten