Het zal menigeen ontgaan zijn in het politieke rumoer van vorige week, maar er worden misschien weer Fokkers gebouwd. Het ministerie van Economische Zaken heeft een krediet verstrekt van maximaal 20 miljoen euro voor de ontwikkeling van een nieuwe Fokker 100.
Dit stukje Nederlands erfgoed werd halverwege de jaren 90 verkwanseld aan het Deutsche Aerospace die overigens vooral een kat in de zak kochten. Een deel van Fokker ging in NL nog door als Stork, die onderdelen voor lucht- en ruimtevaart leveren.
Het bericht is in vele opzichten opmerkelijk. Allereerst vanwege de heersende economische crisis. Verder zijn andere bedrijven van de nieuwe eigenaar recent failliet gegaan. Maar bovenal: Fokker was nooit een luchtwaardig bedrijf en lag permanent bij de overheid aan de kredietlijn (lees Marc Dierikx, Uit de lucht gegrepen). Vele, vele miljarden zijn er aan besteed - waar dan tenminste nog wel iets tastbaars nl. vliegtuigtoestellen tegenover stonden.
En er was ook nog ander Fokker nieuws, want er zijn twee Fokker toestellen plus een motor en wat reservedelen verkocht aan de Peruaanse luchtmacht. In de aanbiedingsbrief staat overigens dat Peru met klem heeft verzocht over de inhoud van het contract geen mededelingen in het openbaar te doen. Vanwaar deze geheimzinnigheid? Laten we voor Defensie maar hopen dat er in de toekomst niet iets 'naars' met deze toestellen gaat gebeuren.
Lees de brief van de staatssecretaris: http://www.defensie.nl/actueel/kamerstukken/kamerbrieven/2010/01/46149216/Kamerbrief_over_de_verkoop_van_Fokker_60_vliegtuigen_aan_Peru
De grondlegger van het bedrijf, Anthony Fokker, was een gedreven man en een van de grote Nederlanders van de 20e eeuw. De foto van de Spin rondjes draaiend boven de Grote Kerk van Haarlem op Koninginnedag 1911, is legendarisch. Luchtvaart was 'de' techniek van de 20e eeuw waar, met name door de Europese naties, heel veel belang aan werd gehecht. De mens was voor het eerst vrij gekomen van de aarde. Piloten werden gezien als de hoeders van de nieuwe tijd, de 'aristocracy of the skies'.
Fokker zelf ontwierp, behalve vliegtuigen, onder meer een mechanisme waardoor een mitrailleur (gemonteerd bovenop de motor) veilig door (lees in feite langs) de propellers heen kon schieten, waardoor het vliegtuig in WO I pas echt tot gevechtsvliegtuig werd.
Hoewel de romantiek van de luchtvaart zeker nog tot aan WO II stand zou weten te houden, liep een en ander toch vooral uit op een deceptie. Dit was ook een van de grote worstelingen in het leven van Charles Lindbergh, de grote luchtvaartpionier uit Amerika. De commerciële ontwikkeling na WO II eindigde bijvoorbeeld in strak gereguleerd busvervoer door de lucht.
Dat de archieven van KLM (nog in eigen beheer) en Fokker niet prominenter op de radar van de overheid staan is, ondanks hun private achtergrond, toch ietwat vreemd. Gaat het hier tenslotte ook niet om nationaal cultureel erfgoed? De archieven van de VOC zijn inmiddels wereld cultureel erfgoed, terwijl de archieven van de WIC momenteel als een van de eerste binnen het Nationaal Archief worden gedigitaliseerd.
Maar hoe moet dat straks met onderzoek naar de industriële ontwikkeling van Nederland in de 20e eeuw? Archieven als die van Philips, Hoogovens, Unilever, Akzo etc.? Veel van deze grote bedrijven zijn de afgelopen jaren in buitenlandse handen gevallen.
Archivarissen vertellen graag schrikverhalen over vroeger toen archieven soms als oud papier werden verkocht. Wist men veel. Maar: ook bij Fokker was dit enkele jaren notabene nog grotendeels het geval! Moet er, met betrekking tot dit soort archieven, kortom geen nationale behoudsactie worden ondernomen?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten